Bạn đang cân nhắc gia nhập hàng triệu doanh nghiệp nhỏ bằng cách mua lại một thương hiệu đã có tên tuổi?

Chúc mừng bạn – bạn đã ở bước đầu tiên để trở thành một chủ doanh nghiệp!

Tuy nhiên, dù việc mua lại một doanh nghiệp đã vận hành mang lại nhiều lợi ích cho startup hoặc doanh nhân, vẫn có rất nhiều yếu tố bạn cần cân nhắc trong suốt quá trình.

Trong bài viết này, tôi sẽ hướng dẫn bạn từng bước cần xem xét khi mua lại một doanh nghiệp vào năm 2025, để giúp bạn xác định liệu đây có phải là hướng đi đúng đắn với mình hay không.

Không có nhiều thời gian? Đây là những ý chính bạn cần nhớ:

Bước 1: Tìm một doanh nghiệp để mua

Tìm kiếm một doanh nghiệp đáp ứng các tiêu chí của bạn về giá cả, lĩnh vực hoạt động và lợi nhuận.

Bước 2: Xác định ngân sách

Lập ngân sách rõ ràng để tránh chi tiêu vượt mức hoặc rút khỏi đàm phán quá sớm.

Bước 3: Nghiên cứu kỹ lưỡng

Việc mua một doanh nghiệp là khoản đầu tư lớn, vì vậy bạn cần thực hiện đầy đủ các bước thẩm định trước khi ra quyết định.

Bước 4: Định giá doanh nghiệp

Đừng chỉ tin vào mức giá mà bên bán đưa ra. Hãy thuê bên thứ ba định giá độc lập.

Bước 5: Soạn thảo hợp đồng mua bán doanh nghiệp

Lập một hợp đồng chi tiết để đảm bảo bạn nhận đầy đủ tài sản và tránh rắc rối về sau.

Tại sao bạn nên cân nhắc mua lại một doanh nghiệp?

Bạn có thể đang tự hỏi: “Tại sao tôi lại mua một doanh nghiệp? Tôi là doanh nhân, tôi muốn tự khởi nghiệp cơ mà!”

Thực ra, mua lại một doanh nghiệp không có nghĩa là bạn không khởi nghiệp – nó chỉ là một cách bắt đầu khác, và có thể mang lại nhiều lợi thế hơn việc xây dựng mọi thứ từ đầu.

Ví dụ, bạn có thể mua tên miền và nhãn hiệu liên quan đến một thương hiệu cụ thể, rồi biến nó thành một mô hình kinh doanh hoàn toàn mới. Hoặc bạn muốn tung ra sản phẩm hay dịch vụ mới trong một ngành nào đó, và muốn bắt đầu với tệp khách hàng sẵn có.

Việc mua doanh nghiệp có thể tốn kém lúc đầu, nhưng việc có sẵn dữ liệu khách hàng, cơ sở hạ tầng và nhận diện thương hiệu sẽ giúp bạn tiết kiệm rất nhiều thời gian, tiền bạc (và cả đau đầu) về sau.

Bạn cũng có thể bắt đầu tạo ra doanh thu ngay từ sớm – điều này giúp bạn tái đầu tư và phát triển doanh nghiệp nhanh hơn nhiều so với việc bắt đầu từ con số 0.

5 Bước Mua Lại Một Doanh Nghiệp Vào Năm 2025

Bước 1: Tìm một doanh nghiệp để mua

Trước tiên, bạn cần tìm doanh nghiệp phù hợp để mua!

Nói đơn giản thì bạn có thể bắt đầu bằng cách tìm kiếm từ khóa “business for sale” – nhưng lời khuyên đó cũng chỉ ngang với việc nói “cứ Google đi”.

Thay vào đó, hãy tự hỏi những câu hỏi quan trọng sau:

• Bạn có kiến thức gì?

Dù lợi nhuận có thể hấp dẫn ở một lĩnh vực hoàn toàn mới, nếu bạn không hiểu cách nó vận hành, bạn sẽ khó duy trì – chưa nói đến việc phát triển – mà còn tốn thêm thời gian và chi phí học hỏi.

• Bạn đam mê điều gì?

Không chỉ là kiến thức, bạn cũng cần quan tâm đến sở thích và đam mê cá nhân! Nhiều người khởi nghiệp vì họ không còn hứng thú với công việc hiện tại – vậy thì không có lý do gì để mua lại một doanh nghiệp trong cùng lĩnh vực chỉ vì “an toàn”. Thành công sẽ dễ hơn khi bạn thật sự thích công việc mình làm.

• Mục tiêu cuối cùng của bạn là gì?

Bạn muốn mua rồi điều hành doanh nghiệp lâu dài hay bán lại để kiếm lời? Bạn muốn độc lập tài chính hay xây dựng một đế chế toàn cầu?

Khi đã trả lời được những câu hỏi này, bạn có thể bắt đầu tìm kiếm doanh nghiệp phù hợp hơn nhiều.

Đừng chỉ dựa vào Google! Hãy tìm đến các nền tảng như Upflip, Flippa hay MotionInvest, hoặc hợp tác với một môi giới doanh nghiệp. Dù phí dịch vụ có thể cao, nhưng họ sẽ giúp bạn giảm thiểu rủi ro đáng kể.

Bước 2: Xác định ngân sách

Tiếp theo, bạn cần xác định ngân sách. Với một số người, bước này có thể đến trước cả bước 1, nhưng tôi khuyên nên làm sau khi bạn đã biết mình đang tìm kiếm điều gì.

Lập ngân sách sẽ giúp bạn tránh các quyết định cảm tính, và giữ được cái nhìn thực tế khi đàm phán.

Hãy xem xét tình hình tài chính hiện tại của bạn, và xác định nguồn tiền dùng để mua doanh nghiệp – có thể từ tiết kiệm cá nhân, vay ngân hàng, hay nhà đầu tư thiên thần.

Ngoài giá mua, hãy tính đến thu nhập kỳ vọng, khoản thu nhập bị mất nếu bạn nghỉ việc, và chi phí cố định hàng tháng, như thuê mặt bằng.

Bước 3: Nghiên cứu kỹ lưỡng

Giả sử bạn đã tìm được doanh nghiệp phù hợp, đúng ngành, giàu tiềm năng và dưới ngân sách – giờ là lúc bắt tay vào làm việc nghiêm túc.

Việc mua một doanh nghiệp không nên vội vàng. Thẩm định (due diligence) là bước bắt buộc để bạn không gặp bất ngờ sau khi đã ký kết.

Thời gian nghiên cứu kỹ lưỡng này cũng giúp bạn làm quen với hoạt động vận hành doanh nghiệp và quyết định xem mình có thật sự muốn sở hữu nó hay không.

Bước 4: Định giá doanh nghiệp

Nếu doanh nghiệp vượt qua tất cả kiểm tra, giờ là lúc định giá. Dù người bán có thể đã đưa ra mức giá, bạn vẫn nên thuê chuyên gia định giá độc lập.

Nhiều chủ doanh nghiệp nhỏ chưa từng kiểm toán tài chính, nên việc xác định hiệu suất thật sự là rất khó.

Bạn cần yêu cầu báo cáo tài chính vài năm, dòng tiền, bảng cân đối kế toán, và nhờ kế toán riêng của bạn xem lại để đảm bảo không có gì bị che giấu.

Nhiều quốc gia yêu cầu bên bán phải cung cấp thông tin minh bạch, vì vậy bạn nên tìm hiểu luật pháp địa phương để biết mình được quyền yêu cầu gì.

Bước 5: Soạn thảo hợp đồng mua bán doanh nghiệp

Nếu mọi thứ đều ổn và kế toán của bạn đồng ý, thì bạn đã sẵn sàng cho bước cuối: lập hợp đồng mua bán doanh nghiệp.

Hợp đồng này cần ghi rõ mọi chi tiết của thương vụ, dù là nhỏ nhất, để đảm bảo việc chuyển giao diễn ra suôn sẻ.

Nghe có vẻ phức tạp – và thực sự là vậy! Nhưng bạn cần một hợp đồng chặt chẽ để tránh rủi ro pháp lý về sau.

Casti Hub dịch

Theo foundr.com