Nếu bạn từng nghe ai đó kể rằng họ có một "bí quyết đầu tư" giúp thắng thị trường chứng khoán, có thể bạn sẽ thấy tò mò. Nhưng nếu bạn là người thực tế hơn, có lẽ bạn sẽ tự hỏi: "Liệu có thật sự tồn tại một công thức thần kỳ như thế không?". Đó chính là lúc cuốn sách “Bước đi ngẫu nhiên trên Phố Wall” của Burton G. Malkiel trở nên vô cùng đáng giá.

Đây không phải là một quyển sách "làm giàu nhanh", cũng chẳng hứa hẹn giúp bạn trở thành triệu phú sau một đêm. Nhưng nếu bạn đang tìm kiếm một nền tảng vững chắc về đầu tư – với cái nhìn khách quan, logic và sát với thực tế – thì đây là một trong những cuốn sách tốt nhất bạn có thể bắt đầu.

Burton G. Malkiel – tác giả cuốn sách – là một giáo sư kinh tế tại Đại học Princeton, người đã có hàng chục năm kinh nghiệm trong nghiên cứu thị trường tài chính. Với lối viết giản dị, pha chút hài hước và cực kỳ dễ tiếp cận, ông đã đưa ra một quan điểm nổi tiếng (và có phần gây tranh cãi): giá cổ phiếu biến động một cách ngẫu nhiên, và hầu như không ai có thể đoán trước hay "đánh bại" thị trường trong thời gian dài.

Ngay từ cái tên “Bước đi ngẫu nhiên”, Malkiel đã gợi ý cho độc giả rằng việc dự đoán giá cổ phiếu giống như việc một người say rượu đi dạo – không ai biết được họ sẽ rẽ trái hay phải ở ngã rẽ tiếp theo. Quan điểm này – còn gọi là thuyết thị trường hiệu quả – cho rằng tất cả thông tin đã được phản ánh vào giá cổ phiếu, và do đó không ai có lợi thế đặc biệt để dự đoán tương lai của chúng.

Ảnh minh họa

Trong suốt cuốn sách, Malkiel không chỉ đưa ra lý thuyết suông. Ông dẫn chứng bằng rất nhiều ví dụ thực tế: từ những cơn sốt đầu cơ nổi tiếng như bong bóng hoa tulip ở Hà Lan, bong bóng dot-com những năm 2000, cho đến các "chiêu trò" phân tích kỹ thuật và phân tích cơ bản mà nhiều người tin tưởng tuyệt đối. Và rồi ông chỉ ra rằng – dù phân tích kiểu gì – kết quả cũng không vượt trội hơn việc đầu tư một cách đơn giản vào thị trường chung, chẳng hạn như qua các quỹ chỉ số (index funds).

Có thể bạn sẽ thấy hơi thất vọng khi biết rằng mình không thể "vượt mặt thị trường" bằng vài đường phân tích biểu đồ hay đọc báo cáo tài chính. Nhưng cuốn sách này lại mang đến một sự nhẹ nhõm nhất định – vì nó nói rằng: bạn không cần phải là chuyên gia để đầu tư thành công. Thay vì cố gắng dự đoán thị trường, hãy đầu tư đều đặn, đa dạng hóa danh mục và kiên nhẫn. Đó là thông điệp xuyên suốt mà Malkiel muốn gửi gắm.

Một điểm thú vị khác là “Bước đi ngẫu nhiên trên Phố Wall” không hề khô khan như nhiều sách tài chính khác. Malkiel có cách kể chuyện duyên dáng và gần gũi. Ông lồng ghép những câu chuyện có thật, những tình huống đời thường, thậm chí cả những sai lầm phổ biến của nhà đầu tư cá nhân – từ sự tự tin thái quá, tâm lý đám đông, cho đến việc chạy theo "hot stock" (cổ phiếu đang sốt). Qua đó, người đọc dễ dàng nhận ra mình trong những ví dụ ấy, và từ đó rút ra bài học cho riêng mình.

Một điểm đáng quý khác là cuốn sách được cập nhật thường xuyên. Phiên bản mới nhất đã bổ sung nhiều nội dung liên quan đến những xu hướng đầu tư hiện đại như tiền mã hóa (crypto), đầu tư ESG, fintech… Dù có một số hoài nghi về các xu hướng này, Malkiel vẫn giữ thái độ khách quan, phân tích ưu nhược điểm rõ ràng để người đọc tự đưa ra lựa chọn.

Có thể nói, “Bước đi ngẫu nhiên trên Phố Wall” giống như một người bạn lớn tuổi, đầy kinh nghiệm, đang ngồi kể chuyện cho bạn nghe về những bài học đầu tư mà ông từng trải qua. Ông không bảo bạn phải làm gì, nhưng ông chỉ cho bạn thấy điều gì đã hiệu quả, điều gì là ảo tưởng, và điều gì là cạm bẫy. Và hơn hết, ông nhấn mạnh rằng đầu tư không phải là cuộc đua tốc độ, mà là một hành trình dài hơi, nơi sự kiên trì và kỷ luật mới là chìa khóa thành công.

Nếu bạn mới bắt đầu tìm hiểu về tài chính cá nhân, hoặc đang cảm thấy lạc lối giữa quá nhiều lời khuyên đầu tư ngoài kia, thì “Bước đi ngẫu nhiên trên Phố Wall” là một người dẫn đường lý tưởng. Và nếu bạn đã có chút kinh nghiệm, cuốn sách vẫn có thể giúp bạn nhìn lại phương pháp của mình một cách tỉnh táo hơn.

Tóm lại, đây là một cuốn sách mà bất kỳ ai quan tâm đến đầu tư – dù là sinh viên, nhân viên văn phòng, hay người đã nghỉ hưu – đều nên đọc ít nhất một lần trong đời. Không phải vì nó có công thức làm giàu nhanh, mà vì nó giúp bạn hiểu bản chất thực sự của đầu tư: đơn giản, khoa học và thực tế.

CASTI Hub tổng hợp