Ảnh minh họa

Khởi nghiệp “xanh” là hướng phát triển tập trung vào việc tạo ra các sản phẩm hay giải pháp có tác động tích cực đến môi trường, xã hội với mục tiêu đảm bảo sự phát triển bền vững, bảo vệ môi trường và tạo ra lợi ích cho xã hội. Khởi nghiệp xanh dần trở thành xu hướng ở nước ta và được nhiều start-up hướng đến do được cộng hưởng bởi nhiều yếu tố.

Trước hết, Việt Nam là một trong 5 nền kinh tế có độ mở lớn nhất trên thế giới và cũng là một trong 5 nền kinh tế được dự báo sẽ chịu ảnh hưởng lớn nhất do biến đổi khí hậu. Do đó, Chính phủ nước ta đã có những cam kết mạnh mẽ tại Hội nghị COP 28 về việc giảm phát thải khí nhà kính về 0 (Net Zero) vào năm 2050. Chính điều này đã truyền cảm hứng mạnh mẽ cho các start-up về hướng đi mới, đó là khởi nghiệp xanh để cùng chung tay giải quyết các vấn đề môi trường, hướng tới phát triển bền vững.

Sự quan tâm từ phía Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương và các tổ chức quốc tế về vấn đề môi trường và bền vững đã dẫn đến việc áp dụng các chính sách hỗ trợ cho các doanh nghiệp xã hội và khởi nghiệp xanh. Các ưu đãi thuế, hỗ trợ tài chính và các chương trình khuyến khích khởi nghiệp đã tạo ra một môi trường thuận lợi cho sự phát triển của các doanh nghiệp này.

Thứ hai, sự thay đổi trong nhận thức của người dân về những tác động của biến đổi khí hậu và những vấn đề môi trường dẫn ý thức và trách nhiệm của cộng đồng xã hội ngày càng được nâng lên. Điều này thúc đẩy sự xuất hiện của các doanh nghiệp có mục tiêu xã hội và khởi nghiệp xanh, nhằm giải quyết những thách thức này thông qua các giải pháp sáng tạo và bền vững. Bên cạnh đó, người tiêu dùng hiện nay ngày càng nhận thức sâu sắc hơn về tác động của sản phẩm và dịch vụ đến môi trường. Họ ngày càng ưu tiên lựa chọn các sản phẩm và dịch vụ từ các doanh nghiệp có cam kết với môi trường và xã hội, tạo ra một nhu cầu thị trường mới cho các doanh nghiệp xã hội và khởi nghiệp xanh.

Sự phát triển của khởi nghiệp xanh là dấu hiệu tích cực trong sự phát triển kinh tế và là biểu tượng của sự cam kết bảo vệ môi trường (BVMT) và xây dựng một tương lai bền vững. Các start-up xanh không chỉ đóng góp cho sự phát triển KTXH mà còn tạo ra những giải pháp sáng tạo và hiệu quả cho các vấn đề môi trường, giảm thiểu tác động tiêu cực đến cộng đồng xã hội.

Thách thức lớn nhất của khởi nghiệp xanh là việc tìm kiếm và huy động nguồn vốn đầu tư do các dự án xanh thường đòi hỏi vốn đầu tư ban đầu lớn và có chu kỳ hoàn vốn kéo dài. Việc tìm kiếm nguồn vốn đủ để phát triển và duy trì hoạt động của một doanh nghiệp xanh là một thách thức đáng kể. Mặt khác, do nhà đầu tư truyền thống chưa hiểu hoặc không quan tâm đến các mô hình “kinh tế xanh” nên việc tìm kiến tài trợ, vốn đầu tư, hỗ trợ tài chính cho các dự án khởi nghiệp xanh còn nhiều khó khăn.

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp khởi nghiệp xanh đều cần mạng lưới đối tác tin cậy, hiểu biết về “tăng trưởng xanh”, có ý thức bảo vệ môi trường và cam kết đồng hành lâu dài cùng dự án. Thị trường cho các sản phẩm và dịch vụ xanh cũng không ổn định và chưa đủ lớn để hỗ trợ phát triển của các doanh nghiệp xanh, người tiêu dùng cũng mất nhiều thời gian để thay đổi nhận thức, thói quen để làm quen với việc sử dụng các sản phẩm thân thiện môi trường. Những điều này dẫn đến các doanh nghiệp khởi nghiệp xanh có thể có nhiều khó khăn trong việc duy trì sản xuất kinh doanh và tăng trưởng.

Để phát huy sức mạnh của các doanh nghiệp khởi nghiệp xanh trong xã hội hiện đại, việc ủng hộ và tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của các doanh nghiệp này là rất quan trọng và cần thiết để họ có thể thực sự phát triển và góp phần vào việc xây dựng một nền tảng kinh tế xã hội bền vững cho tương lai. Muốn vậy cần có sự chung tay của nhiều bộ phận trong xã hội như Chính phủ, các bộ/ngành, địa phương cần có hệ thống cơ chế, chính sách đồng bộ để hỗ trợ cho các doanh nghiệp xanh, doanh nghiệp khởi nghiệp xanh, đặc biệt là tăng cường khả năng tiếp cận nguồn lực tài chính và tiếp cận thị trường; các tổ chức phi chính phủ hoặc các cơ quan, đơn vị trong và ngoài nước đẩy mạnh các chương trình tư vấn, hỗ trợ kỹ thuật, đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực về khởi nghiệp xanh cùng các chuẩn mực văn hóa thúc đẩy ý tưởng khởi nghiệp xanh.

Có thể nói, để khởi nghiệp thành công đã khó thì khởi nghiệp xanh còn khó hơn nhiều do phải dung hòa lợi ích về kinh tế xã hội với các lợi ích về môi trường để tạo nên sự phát triển bền vững.

CatiHub Tổng hợp