Trong kỷ nguyên số hóa, nơi mạng xã hội không chỉ là kênh kết nối cá nhân mà còn là nền tảng quan trọng để lan truyền thông điệp thương hiệu, hai thuật ngữ "KOL" và "Influencer" ngày càng trở nên phổ biến và đôi khi bị nhầm lẫn với nhau. Dù cùng chia sẻ mục tiêu tác động đến hành vi và nhận thức của công chúng, KOL (Key Opinion Leader) và Influencer lại khác biệt về vai trò, ảnh hưởng và cách ứng dụng trong chiến lược tiếp thị. Việc hiểu rõ sự khác biệt này không chỉ giúp các doanh nghiệp tối ưu hóa chiến dịch truyền thông mà còn tránh được sự lãng phí nguồn lực trong một thị trường cạnh tranh gay gắt.

KOL, hay còn gọi là người dẫn dắt dư luận, là những cá nhân có chuyên môn sâu trong một lĩnh vực cụ thể như y tế, công nghệ, giáo dục, thời trang, thể thao hoặc giải trí. Họ có thể là bác sĩ, chuyên gia dinh dưỡng, nhà nghiên cứu, ca sĩ, diễn viên hoặc các nhân vật công chúng được tôn trọng. Điều tạo nên giá trị của một KOL không chỉ nằm ở số lượng người theo dõi, mà còn ở sự tín nhiệm và tầm ảnh hưởng sâu rộng trong lĩnh vực mà họ hoạt động. Người ta lắng nghe KOL không đơn thuần vì sự nổi tiếng, mà vì kiến thức, trải nghiệm và lập luận có sức thuyết phục. Chính vì vậy, lời khuyên hoặc đánh giá của một KOL thường có trọng lượng lớn trong việc hình thành nhận thức và định hướng hành vi của công chúng.

Ngược lại, Influencer là những cá nhân có khả năng ảnh hưởng mạnh đến hành vi mua sắm và thái độ của người theo dõi, phần lớn thông qua hoạt động trên mạng xã hội như Instagram, TikTok, YouTube hoặc Facebook. Influencer có thể không cần là chuyên gia hay người nổi tiếng truyền thống. Sức ảnh hưởng của họ phần lớn đến từ tính gần gũi, cá tính, khả năng kết nối và xây dựng cộng đồng theo dõi trung thành. Influencer có thể là một người yêu thích làm đẹp, một blogger ẩm thực, một game thủ nổi tiếng hay thậm chí là một sinh viên biết cách kể chuyện thú vị. Sự phát triển của nền tảng số đã mở ra cơ hội cho bất kỳ ai có nội dung hấp dẫn đều có thể trở thành Influencer. Vì thế, khái niệm này đa dạng và linh hoạt hơn nhiều so với hình ảnh KOL truyền thống.

Ảnh minh họa

Điểm khác biệt then chốt giữa KOL và Influencer nằm ở nguồn gốc và chiều sâu ảnh hưởng. KOL tác động dựa trên chuyên môn và uy tín được xây dựng trong thời gian dài, thường là bên ngoài môi trường mạng xã hội. Trong khi đó, Influencer tạo ra ảnh hưởng từ khả năng tạo dựng kết nối cảm xúc và xây dựng hình ảnh cá nhân thông qua các nền tảng số. Một KOL có thể không đăng bài hàng ngày nhưng mỗi phát ngôn của họ có thể tạo nên làn sóng tranh luận rộng rãi. Ngược lại, Influencer thường xuyên sản xuất nội dung, tương tác cao và đóng vai trò duy trì sự hiện diện thương hiệu trong tâm trí người tiêu dùng.

Từ góc độ ứng dụng, việc lựa chọn hợp tác với KOL hay Influencer cần dựa vào mục tiêu chiến dịch. Nếu một thương hiệu cần củng cố niềm tin và nâng cao hình ảnh chuyên nghiệp, đặc biệt trong các lĩnh vực nhạy cảm như y tế, tài chính hay giáo dục, thì KOL sẽ là lựa chọn phù hợp. Một bác sĩ có uy tín đánh giá về sản phẩm chăm sóc sức khỏe chắc chắn sẽ tạo ra độ tin cậy cao hơn so với một người dùng thông thường. Ngược lại, nếu mục tiêu là tiếp cận nhanh, tạo hiệu ứng lan truyền và tăng mức độ nhận diện trong thời gian ngắn, Influencer sẽ là công cụ hữu hiệu. Họ có khả năng kết nối mạnh với giới trẻ, tạo xu hướng và thúc đẩy hành vi tiêu dùng thông qua nội dung gần gũi, dễ tiếp cận và mang tính giải trí cao.

Tuy nhiên, sự kết hợp giữa KOL và Influencer trong một chiến dịch toàn diện là điều ngày càng phổ biến. Một thương hiệu có thể sử dụng KOL để tạo sự tin tưởng ban đầu, sau đó triển khai nội dung tương tác và lan tỏa rộng hơn thông qua các Influencer nhỏ hơn. Mô hình này giúp cân bằng giữa chiều sâu và độ phủ, giữa lý trí và cảm xúc trong cách người tiêu dùng tiếp nhận thông tin. Ngoài ra, việc phân loại Influencer theo cấp độ ảnh hưởng như Nano, Micro, Macro hay Mega cũng giúp nhà tiếp thị xác định rõ hơn nhóm phù hợp với quy mô ngân sách và đối tượng mục tiêu của mình.

Tuy nhiên, điều quan trọng không chỉ nằm ở việc chọn đúng KOL hay Influencer, mà còn ở cách hợp tác và nội dung truyền tải. Một chiến dịch hiệu quả cần đảm bảo sự đồng điệu giữa hình ảnh cá nhân của người ảnh hưởng và giá trị cốt lõi của thương hiệu. Sự gượng ép hoặc không tự nhiên trong nội dung tài trợ có thể gây phản tác dụng, làm mất đi sự tin tưởng từ phía người theo dõi. Do đó, thay vì đơn thuần trả tiền để "thuê người nổi tiếng", các doanh nghiệp nên coi đây là mối quan hệ cộng tác lâu dài, dựa trên sự hiểu biết và lợi ích chung.

Tóm lại, KOL và Influencer đều là những nhân tố quan trọng trong chiến lược truyền thông hiện đại, nhưng không phải là khái niệm có thể hoán đổi hoàn toàn cho nhau. KOL đại diện cho chiều sâu chuyên môn và độ tin cậy, trong khi Influencer mang lại sự lan tỏa và tính tương tác cao. Hiểu rõ sự khác biệt này, kết hợp hài hòa và xây dựng chiến lược nội dung phù hợp chính là chìa khóa để thương hiệu tạo dựng được hình ảnh vững chắc và kết nối sâu sắc với khách hàng trong một môi trường tiếp thị ngày càng cạnh tranh và biến đổi nhanh chóng.

CASTI Hub tổng hợp