Ý tưởng của bạn rất tuyệt vời, hứa hẹn sẽ khuấy đảo thị trường và có thể thay đổi ngành công nghiệp. Nhưng mặc dù bạn đã hiểu rõ tất cả mọi khía cạnh của ý tưởng này, vẫn còn một điều mà không ai có thể giúp bạn dễ dàng.

Làm sao để tìm được nhà đầu tư cho startup của bạn?

Mọi startup đều cần vốn – một số thì nhiều hơn những doanh nghiệp khác. Nhiều doanh nghiệp nhỏ mới thành lập có thể khởi động bằng cách tự tài trợ (bootstrapping), nhưng sớm muộn gì bạn cũng sẽ cần vốn để đưa doanh nghiệp phát triển lên tầm cao mới.

Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn những chiến lược tốt nhất để tìm kiếm và chốt nhà đầu tư. Bởi vì thực tế là, việc tìm được nhà đầu tư luôn là một nửa của cuộc chiến. Nếu doanh nghiệp của bạn chưa sẵn sàng để được đầu tư, thì bạn sẽ không thể tiến xa được.

Cách tìm nhà đầu tư trong thế giới thực

Bạn có những lựa chọn nào để gọi vốn? Dưới đây là các phương pháp phổ biến nhất:

• Tự tài trợ (Bootstrapping)
• Gia đình và bạn bè
• Nhà đầu tư thiên thần (Angel Investors)
• Quỹ đầu tư mạo hiểm (Venture Capital)
• Gọi vốn cộng đồng (Crowdfunding)
• Vay vốn doanh nghiệp nhỏ (Small Business Loans)

Tự tài trợ (Bootstrapping)

Bootstrapping là việc bạn tự dùng tiền cá nhân để tài trợ cho doanh nghiệp của mình. Dù bạn khó có thể tài trợ hoàn toàn cho doanh nghiệp nếu không có quỹ dự phòng tài chính lớn, đây vẫn thường là bước khởi đầu tốt nhất – đặc biệt nếu bạn còn định gọi thêm vốn từ bên ngoài sau này.

Các nhà đầu tư tiềm năng muốn thấy rằng bạn đã đặt cược vào chính mình. Nếu bạn chưa sẵn sàng đầu tư vào ý tưởng của mình thì tại sao người khác lại nên làm vậy?

Jeremy Halpern – đối tác tại Nutter và là nhà đầu tư thiên thần trong ngành thực phẩm và đồ uống – từng chia sẻ với Business.com:

“Khi người sáng lập đặt mình vào rủi ro tài chính, thành công của họ gắn liền trực tiếp với thành công của doanh nghiệp. Điều đó khiến họ kiên trì hơn, sáng tạo hơn và quyết tâm vượt qua mọi thử thách.”

Ưu điểm:

• Toàn quyền kiểm soát và sở hữu doanh nghiệp
• Phát triển bền vững, không phụ thuộc
• Tập trung vào khách hàng thay vì làm hài lòng nhà đầu tư

Nhược điểm:

• Áp lực tài chính lớn
• Tăng trưởng chậm
• Không có chỗ cho sai lầm
• Không có hỗ trợ về tài chính hoặc kinh doanh từ bên ngoài

Gia đình và bạn bè

Khi đã cạn kiệt nguồn lực cá nhân, bạn có thể cân nhắc đến sự hỗ trợ từ gia đình và bạn bè. Việc thuyết phục người quen sẽ dễ hơn rất nhiều so với những người xa lạ. Hãy chuẩn bị kế hoạch kinh doanh và sẵn sàng trả lời mọi câu hỏi của họ.

Ưu điểm:

• Sự ủng hộ từ những người tin tưởng và yêu quý bạn
• Ít thủ tục rườm rà hơn so với gọi vốn chuyên nghiệp
• Bạn có mạng lưới kết nối sẵn có

Nhược điểm:

• Rủi ro ảnh hưởng đến mối quan hệ cá nhân nếu thất bại
• Có thể tạo áp lực tâm lý lớn hơn
• Các giao dịch thường không chính thức, dễ gây mâu thuẫn

👉 Hãy viết rõ ràng trên giấy những gì họ sẽ nhận được từ khoản đầu tư. Có nhận cổ phần không? Sẽ hoàn vốn trong bao lâu? Lãi suất thế nào? Và nếu mối quan hệ không đủ vững chắc, thì đừng hỏi họ. Gọi vốn không đáng để đánh đổi tình thân.

Nhà đầu tư thiên thần (Angel Investors)

Đây là những cá nhân có tiềm lực tài chính mạnh, đầu tư bằng tiền cá nhân để đổi lấy cổ phần. Họ thường hỗ trợ doanh nghiệp từ giai đoạn sớm.

Làm sao để tiếp cận họ?

• Tham gia các sự kiện khởi nghiệp, hội nghị doanh nhân tại địa phương
• Tham gia các mạng lưới angel investor
• Kết nối với những doanh nhân thành công tại khu vực của bạn

Ưu điểm:

• Có thể nhận được khoản đầu tư lớn mà ít bị can thiệp
• Mối quan hệ thân thiết, dễ nhận lời khuyên và hỗ trợ
• Không phải báo cáo với quá nhiều người

Nhược điểm:

• Có thể đưa ra kỳ vọng quá cao
• Bạn phải chia sẻ quyền sở hữu
• Sau này nếu thành công, bạn sẽ kiếm được ít hơn

Quỹ đầu tư mạo hiểm (Venture Capital)

VC là hình thức đầu tư bằng vốn cổ phần (hoặc trái phiếu chuyển đổi) cho các doanh nghiệp có tiềm năng tăng trưởng lớn và nhanh.

Đây là hình thức gọi vốn cạnh tranh cao và thường đi kèm với nhiều áp lực. Hãy cân nhắc kỹ nếu bạn chưa sẵn sàng để tăng trưởng mạnh hoặc hướng đến IPO hoặc M&A.

Cách tiếp cận VC:

• Tìm hiểu các VC từng đầu tư vào những doanh nghiệp tương tự (không phải đối thủ)
• Kết nối trên LinkedIn
• Tham gia các sự kiện pitching, networking startup

Ưu điểm:

• Có nguồn lực để mở rộng nhanh chóng
• Thu hút nhân sự giỏi
• Cơ hội kết nối và truyền thông tốt hơn

Nhược điểm:

• Mất quyền kiểm soát một phần doanh nghiệp
• Có thể bị gây áp lực thoái vốn sớm
• Phải liên tục “chạy đua” để đáp ứng kỳ vọng nhà đầu tư

Gọi vốn cộng đồng (Crowdfunding)

Các nền tảng crowdfunding như Kickstarter, Indiegogo, GoFundMe cho phép bạn huy động vốn từ cộng đồng – nhiều người góp một ít để giúp bạn đạt mục tiêu tài chính.

Ưu điểm:

• Gây tiếng vang cho ý tưởng
• Xây dựng cộng đồng khách hàng trung thành
• Có mục tiêu rõ ràng để triển khai sản phẩm

Nhược điểm:

• Không phải ý tưởng nào cũng gọi vốn thành công
• Phải đầu tư vào marketing trước
• Phải thực hiện đúng cam kết với nhà tài trợ

Vay vốn doanh nghiệp nhỏ

Nếu bạn muốn giữ toàn quyền sở hữu, vay vốn có thể là lựa chọn tốt. Tuy nhiên, bạn phải trả lại vốn và lãi. Ở Mỹ, chương trình SBA (Small Business Administration) là lựa chọn phổ biến với lãi suất ưu đãi, nhưng đi kèm nhiều giấy tờ, thủ tục.

Ưu điểm:

• Giữ quyền kiểm soát hoàn toàn
• Có nhiều chương trình và chính sách hỗ trợ

Nhược điểm:

• Phải hoàn trả vốn và lãi
• Thủ tục hành chính phức tạp

Chuẩn bị để trở thành startup xứng đáng đầu tư

Đừng nghĩ rằng bạn chỉ cần có một ý tưởng tốt và vài slide PowerPoint là đủ để thuyết phục nhà đầu tư.

Bạn cần:

1. Viết kế hoạch kinh doanh: Thể hiện sự nghiêm túc, tư duy chiến lược và khả năng dự đoán tương lai.
2. Kiểm chứng ý tưởng: Tạo nguyên mẫu, thử nghiệm thực tế, thu thập dữ liệu chứng minh hiệu quả.
3. Xem xét hợp tác đồng sáng lập: Tìm người bổ sung điểm yếu của bạn, có thể mang theo nguồn lực hoặc mối quan hệ.
4. Lập hội đồng cố vấn: Gồm 2–3 chuyên gia trong ngành sẵn sàng hỗ trợ và tạo uy tín cho bạn.
5. Rèn luyện kỹ năng lắng nghe: Gặp người lạ, đừng xin tiền ngay – hãy xin lời khuyên trước và lắng nghe thực sự.
6. Xác định rõ lời đề nghị: Bạn muốn gì từ họ? Thời gian, vai trò, cam kết ra sao? Hãy nói rõ.
7. Luyện tập pitch: Chuẩn bị pitch deck thật tốt. Tham khảo hướng dẫn “cách trình bày gọi vốn triệu đô” nếu cần.

Sẵn sàng điều chỉnh kỳ vọng

“Bạn sẽ mất gấp đôi thời gian và cần gấp đôi số tiền so với dự tính.” – Cartwright

Hãy tính toán thực tế và thêm biên độ an toàn khi lập kế hoạch gọi vốn. Khi bạn đã chuẩn bị đầy đủ và có mạng lưới kết nối, khả năng tiếp cận nhà đầu tư sẽ cao hơn. Nếu không, hãy chủ động tìm kiếm và nghiên cứu kỹ từng cá nhân, từng quỹ đầu tư mà bạn tiếp cận.

Nhà đầu tư sẽ kiểm tra lý lịch của bạn, và bạn cũng nên làm điều tương tự với họ. Nếu họ không có kinh nghiệm đầu tư thành công trước đây, bạn cần cân nhắc kỹ.

Casti Hub dịch

Theo foundr.com