Mọi người đều có ước mơ và khát vọng. Chúng ta mong muốn đạt được những điều to lớn, từ việc học một ngôn ngữ mới, thăng tiến trong sự nghiệp, đến việc bắt đầu một doanh nghiệp của riêng mình. Tuy nhiên, ranh giới giữa việc có một ước mơ và biến nó thành hiện thực thường rất mờ nhạt. Tại sao một số người thành công trong khi những người khác lại chật vật? Một phần lớn nằm ở cách chúng ta tiếp cận và định hình mục tiêu của mình. Đây chính là lúc Mô hình SMART phát huy tác dụng – một công cụ mạnh mẽ, đơn giản nhưng hiệu quả, giúp biến những khát vọng mơ hồ thành những mục tiêu cụ thể, có thể đạt được.

1. Mô hình SMART là gì?

Mô hình SMART là một từ viết tắt, mỗi chữ cái đại diện cho một tiêu chí quan trọng để thiết lập mục tiêu. Việc áp dụng mô hình này sẽ giúp chúng ta có một lộ trình rõ ràng, dễ dàng theo dõi và đánh giá tiến độ.

S - Specific (Cụ thể): Một mục tiêu cần phải rõ ràng và chi tiết. Thay vì nói "Tôi muốn giảm cân", hãy nói "Tôi muốn giảm 5kg trong 3 tháng". Càng cụ thể, chúng ta càng dễ hình dung và lên kế hoạch hành động. Ai liên quan? Cái gì cần đạt được? Khi nào? Tại sao? Tất cả những câu hỏi này giúp chúng ta định hình một mục tiêu cụ thể hơn.

M - Measurable (Có thể đo lường được): Làm thế nào để bạn biết mình đã đạt được mục tiêu? Mục tiêu cần phải có các tiêu chí có thể đo lường được để theo dõi tiến độ và biết khi nào bạn đã thành công. Ví dụ, nếu mục tiêu là "Tôi muốn đọc sách nhiều hơn", mục tiêu có thể đo lường được là "Tôi muốn đọc 12 cuốn sách trong năm nay". Con số 12 là một thước đo rõ ràng.

A - Achievable (Có thể đạt được): Mục tiêu cần phải thực tế và nằm trong khả năng của bạn, có tính thách thức nhưng không quá sức. Đặt ra một mục tiêu quá xa vời có thể dẫn đến nản lòng và bỏ cuộc. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là chúng ta không nên đặt ra mục tiêu lớn. Hãy chia mục tiêu lớn thành các mục tiêu nhỏ hơn, có thể đạt được. "Tôi muốn trở thành CEO trong 1 năm" có thể không thực tế nếu bạn chỉ mới là nhân viên tập sự, nhưng "Tôi muốn hoàn thành chứng chỉ quản lý cấp cao trong 1 năm" thì có thể đạt được.

R - Relevant (Có liên quan): Mục tiêu của bạn có phù hợp với các mục tiêu tổng thể và giá trị cá nhân của bạn không? Nó có ý nghĩa với bạn không? Một mục tiêu liên quan sẽ tạo động lực mạnh mẽ hơn. Ví dụ, nếu bạn muốn nâng cao kỹ năng thuyết trình để phục vụ cho công việc, thì việc tham gia một khóa học nói trước công chúng là một mục tiêu rất liên quan.

T - Time-bound (Có thời hạn): Mọi mục tiêu đều cần có một thời hạn cụ thể. Không có thời hạn, mục tiêu có thể bị trì hoãn vô thời hạn. "Tôi muốn học tiếng Anh" có thể kéo dài mãi mãi. Nhưng "Tôi muốn đạt IELTS 6.5 vào cuối năm nay" sẽ tạo ra một áp lực tích cực và thúc đẩy hành động. Thời hạn giúp chúng ta tập trung và ưu tiên công việc.

Ảnh minh họa

2. Cách biến mục tiêu của bạn thành hiện thực với mô hình SMART

Việc áp dụng mô hình SMART không chỉ là một bài tập lý thuyết, mà là một quy trình hành động để biến ước mơ thành hiện thực.

Xác định ước mơ lớn của bạn: Bắt đầu bằng việc suy nghĩ về những gì bạn thực sự muốn đạt được trong cuộc sống. Đó có thể là một ước mơ lớn, một tầm nhìn xa.

Chuyển ước mơ thành mục tiêu SMART: Đây là bước quan trọng nhất. Hãy lấy ước mơ lớn đó và chia nhỏ nó thành các mục tiêu cụ thể hơn, áp dụng từng tiêu chí của mô hình SMART.

Ví dụ: Nếu ước mơ của bạn là "trở thành một người khỏe mạnh".

Specific: "Tôi muốn tập thể dục 4 lần mỗi tuần và ăn uống lành mạnh hơn."

Measurable: "Tôi sẽ chạy bộ 30 phút mỗi lần, tập tạ 15 phút, và giảm lượng đường nạp vào cơ thể xuống còn 50g mỗi ngày. Tôi sẽ theo dõi cân nặng và chỉ số BMI hàng tháng."

Achievable: "Tôi đã từng tập thể dục trước đây, và tôi có đủ thời gian để thực hiện lịch trình này. Tôi sẽ bắt đầu từ từ và tăng dần cường độ."

Relevant: "Việc khỏe mạnh sẽ giúp tôi có nhiều năng lượng hơn cho công việc và tận hưởng cuộc sống tốt đẹp hơn."

Time-bound: "Tôi sẽ đạt được mục tiêu này trong 6 tháng, bắt đầu từ tháng 1 năm 2025 và kết thúc vào tháng 6 năm 2025."

Lập kế hoạch hành động chi tiết: Khi đã có mục tiêu SMART, bạn cần một kế hoạch hành động. Chia nhỏ mục tiêu thành các bước nhỏ hơn, dễ quản lý hơn. Ví dụ, nếu mục tiêu là giảm 5kg trong 3 tháng, kế hoạch hành động có thể bao gồm:

Tuần 1: Cắt giảm đồ uống có đường.

Tuần 2: Bắt đầu đi bộ 30 phút mỗi ngày.

Tuần 3: Tập trung ăn nhiều rau xanh và trái cây.

Tuần 4: Đăng ký thành viên phòng gym.

... và cứ tiếp tục như vậy cho đến khi đạt được mục tiêu.

Theo dõi và đánh giá tiến độ: Thường xuyên kiểm tra xem bạn có đang đi đúng hướng không. Nếu không, hãy tìm hiểu nguyên nhân và điều chỉnh kế hoạch. Đừng ngại thay đổi mục tiêu nếu hoàn cảnh thay đổi hoặc nếu bạn nhận ra mục tiêu ban đầu không còn phù hợp. Sự linh hoạt là chìa khóa.

Ăn mừng những thành công nhỏ: Mỗi khi bạn đạt được một cột mốc nhỏ, hãy tự thưởng cho bản thân. Điều này sẽ tạo động lực và giúp bạn duy trì tinh thần lạc quan trên hành trình dài.

Mô hình SMART không phải là công thức thần kỳ biến mọi thứ thành hiện thực ngay lập tức. Nó là một khuôn khổ, một công cụ tư duy giúp chúng ta tiếp cận mục tiêu một cách có hệ thống và hiệu quả hơn. Bằng cách biến những ước mơ thành những mục tiêu cụ thể, đo lường được, có thể đạt được, có liên quan và có thời hạn, chúng ta sẽ tự tạo ra một bản đồ rõ ràng để đi từ nơi chúng ta đang ở đến nơi chúng ta muốn đến. Hãy bắt đầu áp dụng mô hình SMART ngay hôm nay để biến những khát vọng của bạn thành những thành công thực tế và bền vững.

CASTI Hub tổng hợp