Ảnh minh họa

Trong bức tranh kinh tế hiện đại, startup – hay còn gọi là khởi nghiệp đổi mới sáng tạo – không còn là khái niệm xa lạ. Tại Việt Nam, phong trào khởi nghiệp đặc biệt phát triển trong giới trẻ, từ học sinh, sinh viên cho đến các bạn trẻ vừa ra trường hoặc thậm chí đã đi làm nhiều năm. Các startup ngày nay có rất nhiều ưu thế, thuận lợi và lực đẩy hữu hiệu để có thể thành công

Trước tiên, công nghệ chính là một trong những lực đẩy mạnh mẽ nhất. Với sự phát triển không ngừng của các nền tảng kỹ thuật số, AI, thương mại điện tử, và các công cụ hỗ trợ quản lý... việc khởi nghiệp chưa bao giờ dễ tiếp cận như hiện nay. Một bạn sinh viên chỉ cần một chiếc máy tính kết nối internet đã có thể tạo ra một website bán hàng, xây dựng kênh truyền thông, thậm chí phát triển ứng dụng và thu hút người dùng từ khắp nơi. Những thứ từng đòi hỏi cả đội ngũ chuyên gia và nguồn lực lớn thì nay có thể được thực hiện bởi một nhóm nhỏ, linh hoạt và sáng tạo. Công nghệ không chỉ giúp giảm rào cản khởi đầu mà còn mở ra không gian cạnh tranh công bằng hơn giữa các startup nhỏ và các công ty lớn.

Kèm theo công nghệ là sự bùng nổ của các nền tảng mạng xã hội và tiếp thị số. Trước đây, để truyền thông cho một sản phẩm mới, bạn cần ngân sách lớn để chạy quảng cáo, làm biển hiệu hay phát tờ rơi. Khả năng lan tỏa câu chuyện thương hiệu nhanh chóng và chi phí thấp đã trở thành vũ khí đắc lực của các startup trẻ – những người hiểu cách vận hành của mạng xã hội, nắm bắt xu hướng và sử dụng ngôn ngữ của cộng đồng mạng một cách tự nhiên, hiệu quả.

Một yếu tố khác không thể bỏ qua chính là sự thay đổi trong tư duy của thế hệ trẻ. Ngày nay, nhiều bạn trẻ không còn quá mặn mà với “việc làm ổn định, lương cao” theo lối mòn. Họ đề cao giá trị tự do, sáng tạo, được làm điều mình tin tưởng và theo đuổi ước mơ cá nhân. Khởi nghiệp vì thế trở thành lựa chọn hấp dẫn – không chỉ vì tiềm năng tài chính, mà còn vì đây là cách để sống thật với bản thân, tạo dấu ấn riêng và làm chủ cuộc đời. Chính khát vọng “làm điều khác biệt” đã thắp lửa cho hàng ngàn bạn trẻ, sẵn sàng dấn thân dù biết trước con đường sẽ gập ghềnh.

Không chỉ từ bên trong, môi trường chính sách và xã hội cũng đang tạo ra nhiều lực đẩy mạnh mẽ cho phong trào khởi nghiệp. Những năm gần đây, chính phủ Việt Nam đã có nhiều chương trình hỗ trợ khởi nghiệp, các cuộc thi khởi nghiệp quốc gia và địa phương. Các trường đại học cũng mở rộng không gian đổi mới sáng tạo, lập các trung tâm hỗ trợ sinh viên khởi nghiệp, kết nối với doanh nghiệp và nhà đầu tư. Cùng với đó, cộng đồng mentor, nhà đầu tư thiên thần và quỹ hỗ trợ khởi nghiệp ngày càng sôi động, tạo ra một hệ sinh thái mà ở đó startup có thể tìm được người đồng hành, người tư vấn, và thậm chí là vốn đầu tư để phát triển dự án.

Thêm vào đó, tâm lý tiêu dùng của xã hội đang thay đổi nhanh chóng. Họ không chỉ mua sản phẩm mà còn “mua câu chuyện”, “mua giá trị”. Những sản phẩm thân thiện môi trường, hỗ trợ cộng đồng, mang tính cá nhân hóa, hoặc được kể bằng một câu chuyện thật đều có sức hút mạnh mẽ. Điều này tạo điều kiện cho các startup nhỏ, vốn linh hoạt và sáng tạo hơn, dễ tiếp cận người tiêu dùng thông qua sự khác biệt và chân thật. Đôi khi, một thương hiệu nhỏ với câu chuyện cảm động, chân thành lại có khả năng lan tỏa và xây dựng cộng đồng trung thành mạnh mẽ hơn cả những tên tuổi lớn.

Bên cạnh đó, sự xuất hiện của mô hình làm việc từ xa và xu hướng gig economy cũng giúp nhiều người trẻ mạnh dạn khởi nghiệp hơn. Trước đây, để điều hành một dự án, bạn cần văn phòng, nhân sự cố định, chi phí vận hành cao. Nay, bạn có thể làm việc từ bất kỳ đâu, thuê nhân sự theo dự án, sử dụng dịch vụ freelancer cho các công việc thiết kế, lập trình, nội dung... Nhờ đó, chi phí khởi nghiệp giảm đi rất nhiều, và startup có thể linh hoạt mở rộng hoặc thu hẹp quy mô tùy tình hình. Đây là một thay đổi rất lớn, giúp giảm đáng kể rủi ro cho những người mới bước vào con đường khởi nghiệp.

Không thể không nhắc đến một lực đẩy rất quan trọng khác: tinh thần cộng đồng và sự lan tỏa cảm hứng từ những người đi trước. Mỗi startup thành công là một câu chuyện truyền cảm hứng cho hàng ngàn người khác. Từ anh chủ quán cà phê nhỏ có doanh thu hàng tỷ đồng, đến cô sinh viên bán mỹ phẩm handmade rồi trở thành chủ thương hiệu, mỗi câu chuyện đều cho thấy: khởi nghiệp là có thể. Truyền thông, mạng xã hội, các buổi chia sẻ, podcast... đóng vai trò như “máy khuếch đại tinh thần” khiến ý tưởng khởi nghiệp không còn là giấc mơ xa vời, mà trở thành thứ hiện diện rất gần trong đời sống giới trẻ.

Tổng hợp lại, chúng ta thấy rằng các startup ngày nay không chỉ được thúc đẩy bởi một yếu tố, mà là một mạng lưới lực đẩy đan xen: công nghệ, văn hóa tiêu dùng, chính sách, tâm lý xã hội, cộng đồng khởi nghiệp, và đặc biệt là khát vọng của thế hệ trẻ. Chính sự kết hợp của những yếu tố này đã tạo ra một môi trường lý tưởng, chưa từng có trong lịch sử, để những ý tưởng nhỏ bé có thể lớn lên, những người trẻ bình thường có thể làm nên điều phi thường.

Castihub tổng hợp