Trong thời đại số hóa và cạnh tranh toàn cầu ngày càng gay gắt, hai khái niệm “truyền thông” và “marketing” trở nên vô cùng quen thuộc đối với các cá nhân, doanh nghiệp và tổ chức. Tuy nhiên, không ít người vẫn có sự nhầm lẫn giữa hai thuật ngữ này, cho rằng chúng là một hoặc sử dụng thay thế cho nhau trong nhiều hoàn cảnh. Trên thực tế, dù có sự liên kết và hỗ trợ lẫn nhau, truyền thông và marketing là hai lĩnh vực có bản chất, mục tiêu và cách thức triển khai rất khác biệt. Việc hiểu đúng và phân biệt rõ ràng giữa truyền thông và marketing không chỉ giúp các tổ chức xây dựng chiến lược hiệu quả hơn mà còn nâng cao hiệu suất trong việc tiếp cận và chinh phục khách hàng.

Trước hết, cần hiểu rằng marketing là một quá trình toàn diện nhằm thỏa mãn nhu cầu và mong muốn của khách hàng thông qua việc tạo ra, truyền đạt và phân phối các giá trị. Marketing bao gồm nhiều hoạt động khác nhau như nghiên cứu thị trường, phát triển sản phẩm, định giá, phân phối và xúc tiến tiêu thụ. Mục tiêu tối thượng của marketing là thúc đẩy hành vi mua hàng và gia tăng doanh thu cho doanh nghiệp. Nói một cách đơn giản, marketing là cầu nối giữa doanh nghiệp và khách hàng, là quá trình tìm ra cách tốt nhất để đưa sản phẩm đến với người tiêu dùng mục tiêu một cách hiệu quả và tối ưu.

Trong khi đó, truyền thông là quá trình truyền đạt thông tin từ một chủ thể đến các đối tượng tiếp nhận thông qua các kênh khác nhau nhằm tạo ra nhận thức, hiểu biết hoặc thay đổi hành vi. Truyền thông không giới hạn trong lĩnh vực kinh doanh mà còn xuất hiện trong mọi khía cạnh của đời sống xã hội như chính trị, giáo dục, y tế và văn hóa. Trong môi trường doanh nghiệp, truyền thông thường được sử dụng để xây dựng hình ảnh thương hiệu, duy trì quan hệ với công chúng, truyền tải thông điệp cốt lõi của tổ chức và tạo dựng lòng tin nơi khách hàng. Như vậy, truyền thông đóng vai trò như một công cụ, một phần trong chiến lược marketing, nhưng không phải toàn bộ marketing.

Ảnh minh họa

Sự khác biệt lớn nhất giữa truyền thông và marketing nằm ở mục tiêu cốt lõi. Marketing nhắm đến hành vi tiêu dùng, tức là thuyết phục khách hàng mua sản phẩm hoặc sử dụng dịch vụ. Truyền thông lại tập trung vào việc tạo dựng hình ảnh, quản lý danh tiếng và xây dựng mối quan hệ lâu dài với các bên liên quan. Do đó, nếu marketing là nghệ thuật thúc đẩy tiêu dùng thì truyền thông là nghệ thuật kiến tạo lòng tin và ảnh hưởng đến nhận thức của cộng đồng.

Một khía cạnh khác để phân biệt giữa hai khái niệm này là về phạm vi và thời gian tác động. Marketing thường mang tính ngắn hạn hoặc trung hạn, gắn liền với các chiến dịch cụ thể, có mục tiêu đo lường rõ ràng như doanh số bán hàng, lượng truy cập website hay số lượng khách hàng mới. Ngược lại, truyền thông thường có tác động dài hạn, thiên về xây dựng thương hiệu, tạo dựng uy tín và duy trì hình ảnh tích cực của doanh nghiệp trong tâm trí công chúng theo thời gian. Chính vì vậy, truyền thông không thể đo đếm hiệu quả một cách trực tiếp như marketing mà phải thông qua các chỉ số về mức độ nhận biết thương hiệu, sự yêu thích thương hiệu hay độ trung thành của khách hàng.

Về công cụ triển khai, marketing thường sử dụng các hoạt động như quảng cáo, khuyến mãi, tổ chức sự kiện bán hàng, tài trợ và tiếp thị trực tiếp để tiếp cận khách hàng mục tiêu. Trong khi đó, truyền thông bao gồm quan hệ công chúng, truyền thông nội bộ, truyền thông khủng hoảng, truyền thông xã hội và quản trị thương hiệu. Một chiến dịch marketing có thể sử dụng truyền thông như một phần trong chiến lược truyền thông tích hợp, nhưng truyền thông vẫn có thể tồn tại độc lập trong nhiều trường hợp mà không cần đến yếu tố tiếp thị.

Một ví dụ thực tiễn giúp làm rõ sự khác biệt này là khi một công ty tung ra một sản phẩm mới, bộ phận marketing sẽ chịu trách nhiệm nghiên cứu thị trường, định vị sản phẩm, xác định giá cả và kênh phân phối phù hợp. Song song đó, bộ phận truyền thông sẽ xây dựng thông điệp, tổ chức họp báo, tương tác với báo chí và quản lý hình ảnh thương hiệu trong mắt công chúng. Nếu như marketing là người bán hàng đầy kỹ thuật và chiến lược thì truyền thông là người kể chuyện duyên dáng và có khả năng truyền cảm hứng.

Tóm lại, truyền thông và marketing tuy có mối quan hệ mật thiết và thường xuyên bổ trợ cho nhau nhưng không thể đồng nhất. Mỗi lĩnh vực có một vai trò riêng trong việc xây dựng và phát triển doanh nghiệp. Hiểu đúng và vận dụng linh hoạt hai khái niệm này sẽ giúp các tổ chức không chỉ đạt được mục tiêu kinh doanh mà còn phát triển bền vững trong lòng công chúng và thị trường. Trong thời đại mà sự cạnh tranh không chỉ nằm ở sản phẩm mà còn ở giá trị thương hiệu, việc phối hợp nhịp nhàng giữa truyền thông và marketing chính là chìa khóa cho thành công toàn diện.

CASTI Hub tổng hợp