Thương mại điện tử (TMĐT) đã trở thành một kênh bán hàng chủ lực của nhiều doanh nghiệp trong thời đại số. Không còn là lựa chọn phụ, TMĐT giờ đây là chiến lược trọng tâm giúp doanh nghiệp mở rộng thị trường, tối ưu chi phí và tiếp cận khách hàng nhanh chóng. Tuy nhiên, để kinh doanh TMĐT thành công, doanh nghiệp cần xây dựng quy trình bài bản, từ bước chuẩn bị, triển khai đến vận hành và phát triển. Bài viết này sẽ trình bày quy trình kinh doanh TMĐT cho doanh nghiệp theo cách đơn giản, dễ hiểu, giúp người đọc có cái nhìn tổng thể và thực tế.

1. Nghiên cứu thị trường và xác định chiến lược

Bất kỳ hình thức kinh doanh nào cũng cần bắt đầu từ việc nghiên cứu thị trường. Doanh nghiệp cần hiểu rõ:

• Khách hàng mục tiêu là ai? Họ ở đâu, độ tuổi, hành vi tiêu dùng, thói quen mua sắm online?
• Sản phẩm/dịch vụ của doanh nghiệp có gì khác biệt? Có phù hợp với thị trường TMĐT không?
• Đối thủ cạnh tranh đang làm gì? Điểm mạnh – yếu của họ là gì?

Từ đó, doanh nghiệp xây dựng chiến lược kinh doanh rõ ràng: chọn sản phẩm chủ lực, định vị thương hiệu, giá cả hợp lý, lựa chọn kênh bán hàng phù hợp (sàn TMĐT, website, mạng xã hội…).

2. Đăng ký pháp lý và chuẩn bị hồ sơ kinh doanh

Để kinh doanh hợp pháp trên nền tảng TMĐT, doanh nghiệp cần hoàn tất các thủ tục pháp lý sau:

• Đăng ký giấy phép kinh doanh, thể hiện rõ ngành nghề liên quan đến TMĐT.
• Thông báo website bán hàng (nếu có) hoặc đăng ký sàn giao dịch TMĐT nếu doanh nghiệp hoạt động như một nền tảng trung gian.
• Đăng ký mã số thuế, tài khoản ngân hàng công ty để thực hiện giao dịch minh bạch.
• Đảm bảo tuân thủ luật về bảo vệ dữ liệu cá nhân, hóa đơn điện tử, và chính sách người tiêu dùng.

Việc làm đúng pháp luật giúp doanh nghiệp xây dựng uy tín, tránh rủi ro bị phạt và dễ dàng hợp tác với đối tác trong – ngoài nước.

Ảnh minh họa

3. Xây dựng nền tảng bán hàng

Doanh nghiệp có thể lựa chọn một hoặc nhiều nền tảng sau để triển khai TMĐT:

• Sàn TMĐT: Shopee, Lazada, Tiki, Sendo… giúp tiếp cận nhanh khách hàng, phù hợp với doanh nghiệp vừa và nhỏ.
• Website bán hàng riêng: Giúp xây dựng thương hiệu, kiểm soát toàn bộ quy trình bán hàng. Doanh nghiệp cần đầu tư vào giao diện, trải nghiệm người dùng, bảo mật và tích hợp thanh toán trực tuyến.
• Mạng xã hội: Facebook, TikTok, Instagram… là kênh hỗ trợ marketing, chốt đơn nhanh qua livestream hoặc inbox.
• Điều quan trọng là đồng bộ hình ảnh thương hiệu trên tất cả các kênh: logo, màu sắc, nội dung, phong cách phục vụ… để tạo sự chuyên nghiệp và ghi nhớ trong tâm trí khách hàng.

4. Xây dựng hệ thống quản lý và vận hành

Sau khi có nền tảng bán hàng, doanh nghiệp cần chuẩn bị hệ thống vận hành nội bộ hiệu quả:

• Quản lý sản phẩm: Phân loại hàng hóa rõ ràng, cập nhật thông tin chi tiết (hình ảnh, mô tả, giá bán...).
• Quản lý kho và đơn hàng: Sử dụng phần mềm quản lý kho, liên kết với sàn TMĐT hoặc hệ thống ERP để đảm bảo quy trình nhập – xuất – tồn minh bạch và chính xác.
• Thanh toán: Tích hợp nhiều hình thức thanh toán như ví điện tử, chuyển khoản, COD (thanh toán khi nhận hàng)... đảm bảo thuận tiện cho khách hàng.
• Vận chuyển và giao hàng: Hợp tác với đơn vị vận chuyển uy tín (GHN, GHTK, Viettel Post…) để đảm bảo tốc độ giao hàng, giảm chi phí và nâng cao trải nghiệm người mua.
• Chăm sóc khách hàng: Thiết lập đội ngũ tư vấn, hỗ trợ trước – trong – sau khi mua hàng. Xử lý đổi trả, khiếu nại nhanh chóng và chuyên nghiệp.

5. Triển khai chiến dịch marketing số

Bán hàng trên TMĐT không thể thiếu marketing. Doanh nghiệp cần lập kế hoạch marketing cụ thể, bao gồm:

• SEO và content marketing: Tối ưu nội dung trên website, blog, fanpage để tăng hiển thị tự nhiên trên công cụ tìm kiếm.
• Chạy quảng cáo online: Sử dụng Facebook Ads, Google Ads, TikTok Ads để tiếp cận đúng khách hàng tiềm năng.
• Email marketing và remarketing: Giữ chân khách hàng cũ, gợi nhớ sản phẩm, khuyến mãi đặc biệt.
• Livestream và KOLs/Influencers: Tăng độ tin tưởng và thu hút người xem thông qua nội dung trực tiếp và người có ảnh hưởng.

Điều quan trọng là phải đo lường và tối ưu liên tục các chiến dịch để đảm bảo hiệu quả chi phí và tăng trưởng bền vững.

6. Phân tích, đánh giá và cải tiến liên tục

Sau mỗi giai đoạn bán hàng hoặc chiến dịch marketing, doanh nghiệp cần tổng kết:

• Doanh số, tỷ lệ chuyển đổi, lượng truy cập…
• Tỷ lệ hoàn đơn, khiếu nại, đánh giá của khách hàng…
• Hiệu quả của từng kênh bán hàng, quảng cáo…

Từ đó, doanh nghiệp sẽ có dữ liệu để điều chỉnh sản phẩm, cải thiện dịch vụ và tối ưu quy trình vận hành. Việc lắng nghe khách hàng và cập nhật xu hướng liên tục là chìa khóa giúp doanh nghiệp tồn tại và phát triển trong môi trường số đầy cạnh tranh.

Kết luận

Quy trình kinh doanh thương mại điện tử cho doanh nghiệp không chỉ là việc “bán hàng online”, mà là một hệ thống bài bản từ chiến lược, nền tảng công nghệ, vận hành nội bộ đến marketing và chăm sóc khách hàng. Để thành công, doanh nghiệp cần đi từng bước vững chắc, hiểu khách hàng, linh hoạt trong triển khai và không ngừng cải tiến. Trong thời đại số hóa toàn cầu, TMĐT không còn là lựa chọn, mà là con đường tất yếu để doanh nghiệp thích nghi, phát triển và khẳng định vị thế trên thị trường hiện đại.

CASTI Hub tổng hợp