Tinh thần đổi mới và khát vọng khởi nghiệp trong sinh viên đang lan tỏa mạnh mẽ trên khắp cả nước

Trong những năm gần đây, tinh thần khởi nghiệp trong sinh viên đã trở thành một trong những điểm sáng của hệ sinh thái đổi mới sáng tạo tại Việt Nam. Từ các trường đại học lớn tại Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng cho đến các tỉnh thành khác, ngày càng nhiều sinh viên đã mạnh dạn theo đuổi các ý tưởng sáng tạo, biến chúng thành sản phẩm thực tế và từng bước đưa ra thị trường. Đây là tín hiệu tích cực phản ánh khát vọng vươn lên, tinh thần chủ động và sự sáng tạo không giới hạn của thế hệ trẻ Việt Nam trong kỷ nguyên số.

Động lực lớn nhất thúc đẩy phong trào khởi nghiệp trong sinh viên chính là sự thay đổi trong tư duy giáo dục, chuyển từ truyền đạt kiến thức sang kích thích sáng tạo và thực hành thực tiễn. Nhiều trường đại học hiện nay không còn bó hẹp trong khung chương trình lý thuyết mà đã đưa môn học khởi nghiệp, tư duy thiết kế (design thinking), và đổi mới sáng tạo vào chương trình giảng dạy chính thức. Các câu lạc bộ khởi nghiệp, các vườn ươm khởi nghiệp trong trường đại học cũng ngày càng phát triển, tạo điều kiện để sinh viên tiếp cận sớm với môi trường khởi nghiệp.

Tuy nhiên, dù có tinh thần sáng tạo và hoài bão, sinh viên vẫn gặp nhiều rào cản khi triển khai ý tưởng khởi nghiệp. Một trong những khó khăn lớn nhất là thiếu kinh nghiệm thực tế trong quản lý và vận hành một doanh nghiệp, từ cách xây dựng mô hình kinh doanh, tiếp cận khách hàng, đến các kỹ năng quản trị tài chính hay marketing. Phần lớn sinh viên mới chỉ dừng ở giai đoạn ý tưởng hoặc thử nghiệm nhỏ, chưa đủ nền tảng để chuyển hóa thành doanh nghiệp bền vững.

Bên cạnh đó, nguồn lực tài chính luôn là một trở ngại đáng kể. Khác với các doanh nghiệp đã có doanh thu hay lịch sử hoạt động, các dự án khởi nghiệp của sinh viên thường chưa đủ sức thuyết phục để gọi vốn từ các nhà đầu tư. Dù đã có một số quỹ hỗ trợ như Quỹ Khởi nghiệp Quốc gia, Quỹ Hỗ trợ sinh viên khởi nghiệp từ một số địa phương, nhưng vẫn còn rất ít và chưa đủ sức lan tỏa. Các cuộc thi khởi nghiệp trong sinh viên thường có giải thưởng hạn chế và chỉ hỗ trợ được bước đầu, chưa có cơ chế kết nối dài hạn.

Ngoài ra, hệ sinh thái hỗ trợ sinh viên khởi nghiệp cũng chưa thật sự đồng bộ. Mỗi trường, mỗi địa phương có một cách tiếp cận khác nhau, dẫn đến tình trạng phân tán và thiếu sự kết nối giữa các nguồn lực. Ví dụ, có nơi có cơ sở vật chất tốt nhưng thiếu cố vấn khởi nghiệp; nơi khác lại có các chuyên gia hỗ trợ nhưng lại thiếu môi trường thực hành. Sự thiếu liên kết giữa nhà trường, doanh nghiệp, nhà đầu tư và chính quyền cũng làm giảm hiệu quả hỗ trợ.

Dẫu vậy, không thể phủ nhận rằng phong trào khởi nghiệp sáng tạo trong sinh viên đang tạo ra những thay đổi tích cực trong tư duy của thế hệ trẻ. Họ không còn chỉ tập trung vào việc học để tìm việc làm, mà chủ động tạo ra công việc cho chính mình và cho cộng đồng. Các dự án khởi nghiệp thành công từ sinh viên như nền tảng học tập trực tuyến, ứng dụng công nghệ trong nông nghiệp, hay sản phẩm thân thiện môi trường đã phần nào chứng minh tiềm năng lớn của lực lượng này nếu được đầu tư và định hướng đúng đắn.

Chính vì vậy, để tinh thần khởi nghiệp trong sinh viên không chỉ là phong trào mà trở thành một động lực phát triển quốc gia, cần đến sự vào cuộc mạnh mẽ và đồng bộ từ nhiều phía. Ở phần tiếp theo, chúng ta sẽ đi sâu vào vai trò của các trường đại học trong việc ươm mầm và dẫn dắt sinh viên khởi nghiệp.

Castihub tổng hợp