Các trường đại học giữ vai trò nền tảng trong việc định hướng và hỗ trợ sinh viên khởi nghiệp

Trong hành trình khởi nghiệp sáng tạo của sinh viên, các trường đại học chính là nơi đầu tiên và quan trọng nhất khơi dậy tinh thần, hình thành kỹ năng và cung cấp môi trường thử nghiệm cho những ý tưởng đổi mới. Không chỉ là nơi truyền đạt kiến thức, các trường đại học hiện đại đang từng bước trở thành trung tâm thúc đẩy khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo – một vai trò thiết yếu trong hệ sinh thái khởi nghiệp quốc gia.

Một trong những biểu hiện rõ ràng nhất là việc khởi nghiệp đã được tích hợp vào chương trình đào tạo ở nhiều trường đại học trên toàn quốc. Không chỉ dừng ở lý thuyết, nhiều trường đã đưa môn học về khởi nghiệp, tư duy đổi mới sáng tạo, xây dựng mô hình kinh doanh, phân tích thị trường và kỹ năng trình bày dự án vào chương trình chính khóa hoặc học phần tự chọn. Nhờ vậy, sinh viên có cơ hội tiếp cận các công cụ khởi nghiệp từ sớm, được hướng dẫn cách phân tích nhu cầu khách hàng, đánh giá tính khả thi và rủi ro trong từng dự án.

Không chỉ dừng lại ở chương trình đào tạo, nhiều trường đại học đã thành lập các trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo. Đây là nơi cung cấp không gian làm việc chung (co-working space), tổ chức các buổi huấn luyện (bootcamp), cuộc thi khởi nghiệp, gặp gỡ cố vấn (mentor) và kết nối với nhà đầu tư tiềm năng. Các trung tâm này còn là cầu nối để sinh viên tham gia các hoạt động học tập thực tế như thực tập tại doanh nghiệp khởi nghiệp, hoặc hợp tác nghiên cứu với doanh nghiệp trong và ngoài nước. Những hoạt động này giúp sinh viên có cái nhìn thực tế hơn về quá trình khởi nghiệp và trang bị kỹ năng làm việc trong môi trường sáng tạo và áp lực cao.

Đáng chú ý, một số trường đại học lớn như Đại học Bách Khoa Hà Nội, Đại học Quốc gia TP.HCM, Đại học Đà Nẵng… đã xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp nội bộ tương đối hoàn chỉnh. Các trường này không chỉ có trung tâm hỗ trợ, mà còn đầu tư vào các vườn ươm (incubator), phòng thí nghiệm sáng tạo (innovation lab), và các chương trình kết nối với mạng lưới doanh nghiệp khởi nghiệp quốc tế. Chính nhờ hệ sinh thái đầy đủ như vậy, nhiều sinh viên đã phát triển thành công các dự án khởi nghiệp ngay từ khi còn đang học đại học và tiếp tục mở rộng sau khi tốt nghiệp.

Tuy nhiên, vẫn còn nhiều trường đại học, đặc biệt là ở các địa phương, chưa chú trọng đúng mức đến hoạt động khởi nghiệp của sinh viên. Nhiều nơi vẫn coi đây là hoạt động phong trào thay vì là một phần quan trọng trong chiến lược đào tạo và phát triển nguồn nhân lực. Một số trường chưa có đội ngũ cố vấn chuyên môn phù hợp hoặc chưa đủ ngân sách để đầu tư xây dựng không gian hỗ trợ khởi nghiệp. Sự thiếu nhất quán này dẫn đến tình trạng phát triển không đồng đều và tạo ra khoảng cách về cơ hội giữa sinh viên ở các khu vực khác nhau.

Do đó, để phát huy vai trò của trường đại học trong việc hỗ trợ sinh viên khởi nghiệp, cần có sự thay đổi cả trong tư duy quản trị lẫn chính sách hỗ trợ từ Nhà nước. Các trường cần xem khởi nghiệp không chỉ là hoạt động phụ trợ, mà là một phần chiến lược phát triển trường học trong thời đại kinh tế tri thức. Đồng thời, chính sách từ Bộ Giáo dục và Đào tạo cần rõ ràng, khuyến khích các trường đầu tư vào cơ sở hạ tầng, nhân lực và kết nối để thúc đẩy khởi nghiệp trong sinh viên.

Trường đại học là mảnh đất đầu tiên gieo mầm cho các ý tưởng sáng tạo của sinh viên. Nếu biết khai thác đúng tiềm năng này, các trường không chỉ tạo ra những doanh nhân trẻ thành công mà còn góp phần xây dựng nền kinh tế đổi mới sáng tạo của quốc gia. Tiếp theo, chúng ta sẽ cùng nhìn nhận vai trò không thể thiếu của doanh nghiệp và nhà đầu tư trong hành trình khởi nghiệp của sinh viên.

Castihub tổng hợp