Doanh nghiệp và nhà đầu tư đồng hành – nguồn lực chiến lược hỗ trợ sinh viên khởi nghiệp

Một hệ sinh thái khởi nghiệp hoàn chỉnh không thể thiếu sự hiện diện và tham gia tích cực của doanh nghiệp và nhà đầu tư – những “bà đỡ” không chỉ mang đến vốn tài chính mà còn truyền đạt kinh nghiệm, kết nối thị trường và thúc đẩy hiện thực hóa các ý tưởng. Đối với sinh viên khởi nghiệp, đây là lực lượng hỗ trợ vô cùng quan trọng giúp họ vượt qua những trở ngại ban đầu và nhanh chóng thích nghi với môi trường kinh doanh thực tế đầy biến động.

Trước tiên, về mặt tài chính, hầu hết sinh viên khi bắt đầu khởi nghiệp đều gặp khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn. Việc huy động từ gia đình, bạn bè hay tự tiết kiệm thường chỉ đủ để triển khai ý tưởng ở giai đoạn ban đầu. Trong khi đó, các nhà đầu tư thiên thần (angel investors), quỹ đầu tư mạo hiểm, doanh nghiệp lớn lại có khả năng cung cấp nguồn vốn mạnh mẽ và linh hoạt hơn. Một số quỹ đầu tư tại Việt Nam như ThinkZone Ventures, 500 Startups Vietnam, Do Ventures... đã không ít lần tài trợ cho các dự án do sinh viên hoặc nhóm khởi nghiệp trẻ sáng lập. Những khoản đầu tư sớm (early-stage investment) này không chỉ giúp hiện thực hóa sản phẩm mà còn tạo đà cho sự phát triển về sau.

Bên cạnh vốn, doanh nghiệp còn mang đến “vốn xã hội” – tức là mạng lưới kết nối và kinh nghiệm thị trường mà sinh viên khởi nghiệp thường thiếu hụt. Qua các chương trình hợp tác, mentoring, hoặc đồng hành trong vườn ươm và tăng tốc khởi nghiệp (accelerator), doanh nghiệp có thể giúp sinh viên định hình mô hình kinh doanh, đánh giá thị trường mục tiêu và cải tiến sản phẩm cho phù hợp với nhu cầu thực tế. Việc học hỏi từ những doanh nhân đã trải qua thất bại và thành công là bài học sống động, chân thực mà sinh viên khó có thể tìm thấy trong sách vở.

Thêm vào đó, việc được doanh nghiệp lớn “bảo trợ” còn là một dạng uy tín giúp các startup sinh viên dễ dàng tiếp cận khách hàng, đối tác, hoặc được ưu tiên hỗ trợ từ chính quyền địa phương. Nhiều tập đoàn tại Việt Nam như FPT, Viettel, VinGroup cũng đã khởi động các chương trình hỗ trợ startup trẻ, không chỉ về vốn mà còn về công nghệ, không gian làm việc và khả năng thương mại hóa sản phẩm. Đây chính là hình thức kết nối giữa doanh nghiệp lớn với khởi nghiệp trẻ nhằm phát triển toàn diện hệ sinh thái sáng tạo.

Tuy nhiên, không thể phủ nhận rằng sự kết nối giữa sinh viên khởi nghiệp và doanh nghiệp hiện nay vẫn chưa thật sự phổ biến và hiệu quả. Nhiều sinh viên còn e dè, thiếu tự tin hoặc chưa biết cách tiếp cận đúng với doanh nghiệp. Ngược lại, một số doanh nghiệp vẫn còn tâm lý “chọn an toàn”, ít mặn mà với các dự án non trẻ, chưa có mô hình kinh doanh rõ ràng. Chính vì vậy, cần có sự trung gian hỗ trợ từ phía các tổ chức thúc đẩy khởi nghiệp, các hiệp hội doanh nghiệp, hoặc cơ quan nhà nước để tạo ra các cầu nối bền vững và hiệu quả hơn.

Một số sáng kiến có thể được triển khai mạnh mẽ hơn, như chương trình "Doanh nghiệp đồng hành cùng sinh viên khởi nghiệp", tổ chức định kỳ các ngày hội gọi vốn (demo day), liên kết các sự kiện khởi nghiệp với các hoạt động CSR (trách nhiệm xã hội) của doanh nghiệp, nhằm tạo ra môi trường tương tác thực chất và đôi bên cùng có lợi. Đối với nhà đầu tư, những ưu đãi về thuế, tiếp cận thông tin và hỗ trợ pháp lý khi đầu tư cho startup sinh viên cũng là yếu tố thúc đẩy dòng vốn đổ vào khu vực này.

Doanh nghiệp và nhà đầu tư không chỉ là người cấp vốn – họ là đối tác chiến lược, người đồng hành và là tấm gương kinh nghiệm cho các bạn sinh viên bước vào hành trình khởi nghiệp. Cùng với sự đồng hành từ nhà trường và chính sách hỗ trợ từ nhà nước, vai trò này là không thể thiếu để hình thành một thế hệ doanh nhân trẻ bản lĩnh, đổi mới và dấn thân. Ở phần tiếp theo, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu sự cần thiết của chính sách nhà nước và các tổ chức xã hội trong việc tạo môi trường thuận lợi cho sinh viên khởi nghiệp.

Castihub tổng hợp