Khi thành lập doanh nghiệp, việc xác định ngành nghề kinh doanh là một bước quan trọng. Doanh nghiệp cần chọn ngành nghề phù hợp với mục tiêu kinh doanh, đảm bảo tuân thủ quy định pháp luật và tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động sau này.

Hiện nay, để xác định ngành nghề kinh doanh phù hợp với định hướng hoạt động của doanh nghiệp mình, các cá nhân, tổ chức căn cứ vào Danh mục hệ thống ngành kinh tế Việt Nam ban hành kèm theo Quyết định số 27/2018/QĐ-TTg ngày 06/7/2018 của Thủ thủ tướng Chính phủ. Một số người thành lập doanh nghiệp vẫn gặp lúng túng trong việc xác định ngành, nghề kinh doanh. Do vậy FDVN đưa ra một số lưu ý về nguyên tắc chung giúp người thành lập doanh nghiệp bớt phần nào khó khăn trong việc xác định ngành nghề kinh doanh như sau:

1. Căn cứ pháp lý

Luật Doanh nghiệp 2020 (có hiệu lực từ ngày 01/01/2021).

Nghị định 01/2021/NĐ-CP về đăng ký doanh nghiệp.

Quyết định 27/2018/QĐ-TTg về hệ thống ngành kinh tế Việt Nam (cung cấp mã ngành cấp 4).

2. Các bước xác định ngành nghề kinh doanh

Bước 1: Xác định lĩnh vực hoạt động chính của doanh nghiệp

Thứ nhất, khi xác định ngành, nghề kinh doanh, cần dựa vào đặc trưng hoạt động kinh doanh thể hiện bằng quy trình hoạt động (sản xuất, mua bán, cung cấp dịch vụ,…), nguyên liệu đầu vào là gì và sản phẩm đầu ra như thế nào. Một số lĩnh vực phổ biến:

• Thương mại, bán lẻ (quần áo, thực phẩm, điện thoại, xe máy,...)
• Sản xuất, chế biến (nông sản, thực phẩm, may mặc, đồ gỗ,...)
• Dịch vụ (du lịch, vận tải, tư vấn, giáo dục, công nghệ,...)
• Xây dựng, bất động sản
• Tài chính, ngân hàng, bảo hiểm

Bước 2: Tra cứu mã ngành kinh doanh theo Quyết định 27/2018/QĐ-TTg

khi đăng ký doanh nghiệp, người thành lập doanh nghiệp phải lựa chọn ngành kinh tế cấp 4 trong Hệ thống ngành kinh tế của Việt Nam. Khi chọn mã ngành để đăng ký, doanh nghiệp đăng ký bằng mã ngành cấp 4 (có 4 số); phần tên ngành ghi tên ngành tương ứng với mã ngành cấp 4 và diễn giải chi tiết dựa theo Nội dung hệ thống ngành kinh tế Việt Nam được quy định tại Phụ lục II ban hành kèm theo Quyết định số 27/2018/QĐ-TTg.

Ví dụ:

Bước 3: Xác định ngành nghề có điều kiện (nếu có)

Xác định ngành nghề kinh doanh chính. Khi đăng ký kinh doanh, người thành lập doanh nghiệp được yêu cầu xác định ngành nghề kinh doanh chính trong đơn đề nghị đăng ký doanh nghiệp theo mẫu. Pháp luật không có quy định gì về vấn đề này, tuy nhiên việc xác định ngành nghề kinh doanh chính là bắt buộc khi đăng ký kinh doanh nhằm giúp cho cơ quan nhà nước thống kê, phân loại các đối tượng doanh nghiệp để có chính sách vi mô, vĩ mô phù hợp với nền kinh tế.

Một số ngành nghề yêu cầu điều kiện khi đăng ký, ví dụ:

• Ngành nghề yêu cầu vốn pháp định: Ngân hàng, bảo hiểm, chứng khoán,...
• Ngành nghề yêu cầu chứng chỉ hành nghề: Luật sư, kế toán, kiểm toán, khám chữa bệnh,...
• Ngành nghề yêu cầu giấy phép con: Kinh doanh bất động sản, vận tải, giáo dục, thực phẩm,...

Bước 4: Ghi ngành nghề kinh doanh trong hồ sơ đăng ký doanh nghiệp

Ghi ngành nghề trong trường hợp không có trong danh mục Hệ thống ngành nghề kinh tế Việt Nam. Hệ thống ngành nghề kinh tế Việt Nam được quy định hầu như toàn diện tại Quyết định số 27/2018/QĐ-TTg. Khoản 1 Điều 7 Luật doanh nghiệp 2020 quy định “Tự do kinh doanh ngành, nghề mà luật không cấm”, do vậy doanh nghiệp vẫn có thể kinh doanh nghành nghề ngoài hệ thống nganh nghề kinh tế Việt Nam, miễn là luật không cấm. Như vậy, khi cho rằng ngành nghề mà doanh nghiệp dự định kinh doanh không có trong danh mục Hệ thống ngành nghề kinh tế Việt Nam thì người thành lập doanh nghiệp có thể liên hệ cơ quan đăng ký kinh doanh để lấy ý kiến hoặc làm văn bản giải trình đến cơ quan này để trình bày về sự tồn tại ngành nghề này trên thực tế.

Bước 5: Đăng ký ngành nghề kinh doanh có điều kiện. Sau khi xác định ngành nghề kinh doanh của doanh nghiệp mình, người thành lập doanh nghiệp đối chiếu với danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện được quy định tại Luật đầu tư 2020 để xác định ngành nghề đó có phải là ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện hay không. Mặc dù trong hồ sơ thành lập doanh nghiệp không bắt buộc phải nộp thêm các giấy tờ, tài liệu chứng minh đủ điều kiện kinh doanh ngành nghề kinh doanh có điều kiện, tuy nhiên doanh nghiệp cũng phải xác định trước để thực hiện các thủ tục sau khi thành lập doanh nghiệp. Một điểm đáng lưu ý là, khi nộp hồ sơ đăng ký doanh nghiệp trực tuyến, nếu đăng ký ngành nghề kinh doanh có điều kiện thì người nộp hồ sơ có thể được cơ quan đăng ký kinh doanh yêu cầu ghi thêm câu “Doanh nghiệp chỉ kinh doanh ngành nghề có điều kiện khi đáp ứng đủ các điều kiện theo quy định của pháp luật” trong trường nhập thông tin “Ngành nghề kinh doanh” tại trang web dangkykinhdoanh.gov.vn.

Bước 6: Có giới hạn ngành nghề kinh doanh được đăng ký không? Pháp luật không quy định về số lượng ngành nghề kinh doanh mà doanh nghiệp được phép đăng ký. Tuy nhiên khi tiến hành kinh doanh ngành nghề đó trên thực tế, doanh nghiệp cần phải đáp ứng đủ các điều kiện đầu tư kinh doanh nếu có.

3. Một số lưu ý quan trọng

✅ Được phép đăng ký nhiều ngành nghề nhưng chỉ được kinh doanh ngành phù hợp với thực tế hoạt động.

✅ Cần kiểm tra điều kiện trước khi hoạt động đối với ngành nghề có điều kiện.

✅ Doanh nghiệp có thể bổ sung ngành nghề trong quá trình hoạt động bằng cách làm thủ tục thay đổi đăng ký kinh doanh.

Bạn đang cần xác định ngành nghề kinh doanh cho lĩnh vực nào? Mình có thể hỗ trợ tra cứu mã ngành và hướng dẫn thủ tục cụ thể.

CASTI Hub tổng hợp