Hệ sinh thái khởi nghiệp của Slovakia mới phát triển trong vài năm qua. Các nhà sáng lập Slovakia điển hình là nam giới (76,5%) và có bằng đại học (85,3%). So với tỷ lệ trung bình của EU là 15,6% nhà sáng lập là nữ, Slovakia là một ví dụ điển hình cho tinh thần kinh doanh của nữ giới, được phản ánh bằng tỷ lệ 23,5% nhà sáng lập là nữ.

Các công ty khởi nghiệp ở Slovakia được thấy trong nhiều lĩnh vực như dịch vụ phần mềm (20,6%) và CNTT (11,8%), Slovakia giữ vị trí hàng đầu châu Âu về các công ty khởi nghiệp trong lĩnh vực Giáo dục (11,8%, so với mức trung bình 3,5% của EU). Các công ty khởi nghiệp của Slovakia hiện sử dụng 21,2 người, cao hơn mức trung bình của EU là 12,8. Bên cạnh đó, các công ty khởi nghiệp của Slovakia đang muốn mở rộng và có kế hoạch thuê thêm 9,5 người trong vòng 12 tháng tới.

Không giống như hầu hết các công ty khởi nghiệp ở châu Âu, các công ty khởi nghiệp ở Slovakia chủ yếu hoặc hoàn toàn tạo ra doanh thu thông qua doanh nghiệp với doanh nghiệp (32,7%) và doanh nghiệp với người tiêu dùng (19,2%, so với mức trung bình 6,6% của EU).
Với sự quan tâm cao đến quốc tế hóa bên ngoài khu vực đồng euro (50,0%, so với mức trung bình 39,7% của EU) và đối với các nước thành viên không thuộc EU (40,0%, so với mức trung bình 27,0% của EU), các công ty khởi nghiệp của Slovakia đang cho thấy một cách tiếp cận toàn cầu để phát triển việc kinh doanh. Trung tâm khởi nghiệp địa lý của Slovakia là Bratislava.

Người Slovakia vốn rất sáng tạo và có tinh thần khởi nghiệp cao. Đất nước này có một nền văn hóa đổi mới rất lâu đời và người Slovaks trong lịch sử đã phát minh ra một số sản phẩm sáng tạo như máy bay trực thăng hay dù. Gần đây, các kỹ sư người Slovakia thường xuyên giành chiến thắng trong các trận chung kết của các cuộc thi viết code quốc tế bao gồm cả Cuộc thi viết code của Google.

Bối cảnh khởi nghiệp mở ra rộng hơn cách đây khoảng 5-7 năm với sự ra đời của các sáng kiến quốc tế có uy tín như BarCamp, Startup Weekend, Startup Grind và cuộc thi Giải thưởng Khởi nghiệp phát triển tại địa phương. Hiện tại, một cộng đồng mạnh mẽ và sôi nổi gồm các doanh nhân trẻ năng động gặp nhau tại hơn một chục cơ sở ươm tạo, cơ sở tăng tốc và nơi làm việc chung ở Bratislava và các trung tâm khu vực khác, chủ yếu xung quanh các trường đại học kỹ thuật lớn (Zilina, Kosice). Một lợi thế lớn là quy mô của đất nước rất dễ quản lý. Mọi người đều biết nhau và những nhà cố vấn, nhà đầu tư thiên thần và nhà đầu tư mạo hiểm (VC) có thể dễ dàng tiếp cận tại các sự kiện hoặc bữa tiệc. Đây cũng là một thị trường thử nghiệm tuyệt vời cho các sản phẩm B2B vì bạn có thể dễ dàng gặp gỡ các giám đốc điều hành cấp cao nhất, đối tác công ty, VC hoặc các nhà đầu tư thiên thần.

Điều quan trọng, Bratislava - thủ đô của Slovakia nằm ở vị trí đắc địa ở châu Âu. Nằm cách 3 thành phố lớn (Vienna - Áo, Budapest - Hungary, Brno - Cộng hòa Séc) trong vòng 1 giờ lái xe. Kết quả là, hệ sinh thái khởi nghiệp sôi động của các thành phố này ngày càng trở nên liên kết với nhau hơn và được khuếch đại hơn nữa bởi dự án Thung lũng Danube.
Thách thức lớn nhất là đưa các công ty khởi nghiệp của Slovakia lên tầm toàn cầu. Có một số công ty đã thành công trên toàn cầu như ESET (nằm trong số 5 phần mềm chống vi-rút hàng đầu trên toàn cầu với định giá hơn 1 tỷ USD), Sygic (số 1 về điều hướng ngoại tuyến trên toàn thế giới) và Pixel Federation (trong số 20 trò chơi hàng đầu của Facebook trên toàn cầu). Tuy nhiên, nhiều công ty khởi nghiệp ở Slovakia vẫn đang dựa vào phương pháp tự thân vận động (Bootstrapping) và văn hóa VC vẫn chưa được thâm nhập hoàn toàn. Ngoài ra, mặc dù có kỹ thuật rất lành nghề trong việc tạo ra những sản phẩm tuyệt vời, các công ty khởi nghiệp ở Slovakia thường bỏ lỡ hoạt động tiếp thị / bán hàng cần thiết để thành công trên toàn cầu.

Một lưu ý tích cực đó là Slovakia là một trong số ít quốc gia châu Âu có các quan hệ đối tác công tư hoạt động thực sự hiệu quả. Về phía tư nhân, SAPIE (Liên minh Slovak về Kinh tế Internet), một động lực chính thúc đẩy nền kinh tế Internet và sáng tạo trong nước được thành lập cách đây 3 năm với hơn 20 thành viên, từ các công ty đa quốc gia như Google và Facebook đến các biểu tượng của Slovakia như Eset, Neulogy, Websupport và Martinus. Điều giúp ích về mặt công là Tổng thống Slovakia Andrej Kiska, một cựu doanh nhân fintech cũng nhiệt tình ủng hộ tinh thần khởi nghiệp. Ngoài ra, những thay đổi tích cực gần đây trong chính phủ Slovakia và sự hợp tác với SAPIE đã cho phép thông qua làn sóng luật đầu tiên về hỗ trợ khởi nghiệp trong năm nay. Trong số các yếu tố chính là các hình thức cấu trúc doanh nghiệp mới phù hợp với nhu cầu của các công ty tăng trưởng cao, ưu đãi thuế, thị thực khởi nghiệp và cải cách giáo dục.

Như Burton Lee, người đứng đầu Trung tâm Khởi nghiệp và Đổi mới sáng tạo Châu Âu tại Đại học Stanford đã nói: “Tôi rất vui mừng khi thấy những tiến bộ mạnh mẽ như vậy ở Slovakia trong việc xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp, trong một khoảng thời gian tương đối ngắn. Tôi cũng rất vui khi thấy tất cả các bạn hợp tác và cộng tác cùng nhau, với chính phủ, trường đại học, ngành công nghiệp, hiệp hội, tổ chức phi chính phủ và các bên liên quan chính khác ngồi chung bàn, thảo luận về các vấn đề khó khăn và tìm kiếm kết quả và thay đổi thực sự, theo cách hiếm có ở CEE và các khu vực khác của Châu Âu ngày nay. ” Slovakia vẫn đang chờ đợi sự xuất hiện của những con kỳ lân. Một số cuộc khởi động sớm giữa các công ty công nghệ Slovakia bao gồm cổng internet Azet và Zoznam, cả hai đều bắt đầu vào năm 1997. Azet được Ringier Axel Springer mua lại vào năm 2010 như một trong những trang web phổ biến nhất ở Slovakia (được định giá hơn 35 triệu USD). Zoznam là công cụ tìm kiếm và là trang web đầu tiêNgôi nhà mới cho các công ty trẻ ở Bratislavan ở Slovakia, được mua lại vào năm 2005 bởi Tập đoàn Deutsche Telekom. Ngoài ra, Quatro và Triangel -
sau này được hợp nhất thành Consumer Finance Holding đã được ngân hàng VUB hàng đầu mua lại với giá hơn 60 triệu USD vào năm 2006. Một trong hai doanh nhân sáng lập là Tổng thống hiện tại của Slovakia Andrej Kiska. Điều tuyệt vời ở Slovakia là quy mô có thể quản lý được, thậm chí thủ đô Bratislava cũng nhỏ gọn và dễ dàng di chuyển. Khi đến Bratislava, bạn không nên bỏ lỡ việc ghé thăm The Spot – accelerator (thành viên của tập đoàn CEED Tech) và không gian làm việc chung với đầy đủ các Công ty khởi nghiệp công nghệ nằm ở trung tâm thành phố hoặc Connect Coworking trong nhà máy dệt cũ Cvernovka, cũng là ngôi nhà của ngành công nghiệp sáng tạo.

Những đầu tư lớn vào các công ty xanh Slovakia

Tại Slovakia, ngày càng có nhiều công ty nổi lên hướng tới các giải pháp bền vững hơn. Hai trong số đó gần đây đã nhận được nguồn tài trợ đáng kể.

Greenway đã tổ chức lễ kỷ niệm 10 năm thành lập vào năm ngoái, là công ty dẫn đầu trong lĩnh vực e-mobility (Electro mobility - bao gồm các loại xe chạy điện hoàn toàn, cũng như xe điện hybrid và những loại xe sử dụng công nghệ pin nhiên liệu hydro.). Sứ mệnh của công ty này đã không thay đổi trong suốt thời gian qua - họ muốn loại bỏ việc sử dụng nhiên liệu hóa thạch thông qua sự phát triển emobility. Năm 2015, họ ra mắt trạm sạc điện đầu tiên và năm 2016, họ ra mắt dịch vụ thương mại và phần mềm phụ trợ. Công ty đang đổi mới ngành nhằm cung cấp năng lượng tái tạo được tạo ra tại địa phương, với việc triển khai các trạm sạc nhanh cùng với các thiết bị lưu trữ năng lượng tĩnh và triển khai các tấm pin mặt trời trên mái nhà gần trạm sạc ở Dalitrans, gần Trencin, Slovakia. Giờ đây, họ là một công ty e-mobility có đầy đủ dịch vụ cung cấp hàng loạt các dịch vụ sạc lại hoàn toàn cho những người điều khiển xe điện, dịch vụ dành cho máy chủ định vị và giải pháp cho khách hàng kinh doanh phức hợp. Vào tháng 2 năm 2022, công ty đã nhận được khoản đầu tư 85 triệu euro tài trợ tăng trưởng trước mắt và trong tương lai từ quỹ cơ sở hạ tầng quốc tế Helios Energy Investments and Generation Capital.
Đây là khoản đầu tư lớn nhất được biết đến và đầu tiên của một quỹ cơ sở hạ tầng quốc tế vào xe điện (EV) sạc ở Trung và Đông Âu. Nguồn vốn sẽ được sử dụng để triển khai thêm điểm sạc, mở rộng mạng lưới và tăng cường năng lực kỹ thuật và CNTT của công ty nhằm nâng cao hơn nữa trải nghiệm người dùng. Khoản đầu tư này phản ánh sự tăng trưởng của thị trường xe điện, vào năm 2021, 1/5 tổng doanh số bán xe hơi mới ở châu Âu là xe điện (khoảng 2 triệu xe). GA Drilling được thành lập vào năm 2008, có trụ sở chính tại Bratislava, Slovakia. Công ty đã phát riển công nghệ PLASMABIT dựa trên việc sử dụng plasma điện năng lượng cao, thay vì khoan cơ khí, để thực hiện một loạt các hoạt động khoan và cắt trong lĩnh vực dầu khí. Công nghệ cũng có tiềm năng tiếp cận các ứng dụng trong năng lượng địa nhiệt, nhằm mục đích có thể khoan sâu hơn và tiết kiệm chi phí hơn so với các phương pháp khoan hiện tại, nâng cao hiệu quả kinh tế của nguồn địa nhiệt hơn. Đội ngũ gồm hơn 120 chuyên gia đã thực hiện thành công việc cắt plasma đầu tiên dưới nước và lần đầu tiên cắt plasma trong môi trường áp suất cao / nhiệt độ cao. Công nghệ này có thể cung cấp khả năng tiếp cận và làm cho năng lượng địa nhiệt trở nên tiết kiệm hơn trên toàn cầu ở hơn 70% các khu vực đông dân nhất trên trái đất.

GA Drilling đã nhận được khoản tài trợ đáng kể vào năm 2019 từ Lead Ventures. Họ đã ký một thỏa thuận tài trợ 4,2 triệu EUR với Lead Ventures và một thỏa thuận dịch vụ với MOL Group. Lead Ventures, một công ty đầu tư mạo hiểm có trụ sở tại Budapest đã đầu tư các quỹ do MOL Group và Hungarian Eximbank cung cấp. Thỏa thuận này cho phép GA Drilling tiếp cận với các giếng sản xuất trên bờ để thử nghiệm công nghệ PLASMABIT đột phá trong điều kiện thực tế.

Năm nay là một năm quan trọng đối với sự phát triển hơn nữa của công ty khi có sự tích hợp của công nghệ PLASMABIT với các hoạt động khoan hàng đầu trong ngành của Nabors. Nabors Industries đã bổ sung vào danh mục năng lượng sạch của mình với khoản đầu tư 8 triệu USD vào GA Drilling, nhằm mở rộng cam kết của Nabors đối với các công nghệ khoan sâu. Sự hợp tác giữa hai công ty này tạo động lực để đẩy nhanh thương mại hóa trong lĩnh vực này và xóa bỏ các rào cản kinh tế truyền thống của các dự án siêu sâu để mở rộng khả năng tiếp cận toàn cầu đối với năng lượng địa nhiệt. GA Drilling gần đây đã kết thúc vòng đầu tư trước chuỗi, mà thỏa thuận này bổ sung. Tổng giá trị của các khoản đầu tư mới này vượt quá 20 triệu USD.

Cục Thông tin KH&CN Quốc gia – Bộ KH &CN
Theo Bản tin “Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo”, Số 30.2022