Chúng tôi hay nói nôm na về tên doanh nghiệp thế này. Đặt tên doanh nghiệp cũng giống như khai sinh tên của một đứa trẻ. Khi chuẩn bị đăng ký khai sinh cho một đứa trẻ, ba mẹ ông bà hai bên nội ngoại thường phải suy nghĩ rất nhiều trước khi chính thức chọn được tên cúng cơm cho bé.

Đối với việc “đăng ký tên khai sinh” cho doanh nghiệp cũng giống y như vậy. Các nhà khởi nghiệp sẽ có những tiêu chí nhất định khi chọn tên doanh nghiệp mà mình thành lập. Nhưng dù dựa trên tiêu chí nào thì vẫn phải đảm bảo đúng theo quy định pháp luật. Do đó việc tìm hiểu về cách đặt tên cho doanh nghiệp theo quy định pháp luật luôn là cần thiết.

Để cho cái tên trở thành niềm tự hào của doanh nghiệp qua từng năm tháng thay vì trở thành đối tượng cho một vụ kiện tụng do vi phạm những quy định pháp luật liên quan.

Các thành phần tạo nên tên doanh nghiệp

Tên tiếng Việt của doanh nghiệp bao gồm 2 thành tố theo thứ tự sau đây:

• Loại hình doanh nghiệp: Tên loại hình doanh nghiệp được viết là “công ty trách nhiệm hữu hạn” hoặc “công ty TNHH” đối với công ty trách nhiệm hữu hạn; được viết là “công ty cổ phần” hoặc “công ty CP” đối với công ty cổ phần; được viết là “công ty hợp danh” hoặc “công ty HD” đối với công ty hợp danh; được viết là “doanh nghiệp tư nhân”, “DNTN” hoặc “doanh nghiệp TN” đối với doanh nghiệp tư nhân;
• Tên riêng: Tên riêng được viết bằng các chữ cái trong bảng chữ cái tiếng Việt, các chữ F, J, Z, W, chữ số và ký hiệu.

Tóm lại là tên doanh nghiệp sẽ gồm 02 phần: loại hình doanh nghiệp & tên riêng của doanh nghiệp, không thiếu phần nào nhé các bạn.

Chẳng hạn, tên doanh nghiệp là Công ty TNHH An Luật sẽ bao gồm:

• Loại hình doanh nghiệp: Công ty TNHH
• Tên riêng: An Luật

Những điều cấm trong đặt tên doanh nghiệp

• Đặt tên trùng hoặc tên gây nhầm lẫn với tên của doanh nghiệp đã đăng ký.
• Sử dụng tên cơ quan nhà nước, đơn vị vũ trang nhân dân, tên của tổ chức chính trị, tổ chức chính trị — xã hội, tổ chức chính trị xã hội — nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội — nghề nghiệp để làm toàn bộ hoặc một phần tên riêng của doanh nghiệp, trừ trường hợp có sự chấp thuận của cơ quan, đơn vị hoặc tổ chức đó.
• Sử dụng từ ngữ, ký hiệu vi phạm truyền thống lịch sử, văn hóa, đạo đức và thuần phong mỹ tục của dân tộc.

Tên doanh nghiệp bằng tiếng nước ngoài & tên viết tắt của doanh nghiệp

• Tên doanh nghiệp bằng tiếng nước ngoài là tên được dịch từ tên tiếng Việt sang một trong những tiếng nước ngoài hệ chữ La-tinh. Khi dịch sang tiếng nước ngoài, tên riêng của doanh nghiệp có thể giữ nguyên hoặc dịch theo nghĩa tương ứng sang tiếng nước ngoài.
• Trường hợp doanh nghiệp có tên bằng tiếng nước ngoài, tên bằng tiếng nước ngoài của doanh nghiệp được in hoặc viết với khổ chữ nhỏ hơn tên tiếng Việt của doanh nghiệp tại trụ sở chính, chi nhánh, văn phòng đại diện, địa điểm kinh doanh của doanh nghiệp hoặc trên các giấy tờ giao dịch, hồ sơ tài liệu & ấn phẩm do doanh nghiệp phát hành.
• Tên viết tắt của doanh nghiệp được viết tắt từ tên tiếng Việt hoặc tên viết bằng tiếng nước ngoài.

Tên trùng & tên gây nhầm lẫn

Như quy định nêu trên, tên doanh nghiệp không được trùng hay gây nhầm lẫn với tên doanh nghiệp đã được đăng ký. Vậy chúng ta cần nắm rõ tên trùng hay gây nhầm lẫn được hiểu như thế nào theo quy định pháp luật.

(i) Tên trùng là tên tiếng Việt của doanh nghiệp đề nghị đăng ký được viết hoàn toàn giống với tên tiếng Việt của doanh nghiệp đã đăng ký trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về đăng ký doanh nghiệp trên phạm vi toàn quốc, trừ những doanh nghiệp đã giải thể hoặc đã có quyết định có hiệu lực của Tòa án tuyên bố doanh nghiệp bị phá sản.

(ii) Các trường hợp sau đây được coi là tên gây nhầm lẫn với tên của doanh nghiệp đã đăng ký:

• Phần tên riêng trong 2 thành phần cấu tạo nên tên doanh nghiệp trùng với tên riêng của doanh nghiệp đã đăng ký;
• Tên tiếng Việt của doanh nghiệp đề nghị đăng ký được đọc giống như tên doanh nghiệp đã đăng ký;
• Tên viết tắt của doanh nghiệp đề nghị đăng ký trùng với tên viết tắt của doanh nghiệp đã đăng ký;
• Tên bằng tiếng nước ngoài của doanh nghiệp đề nghị đăng ký trùng với tên bằng tiếng nước ngoài của doanh nghiệp đã đăng ký;
• Tên riêng của doanh nghiệp đề nghị đăng ký chỉ khác với tên riêng của doanh nghiệp cùng loại đã đăng ký bởi một số tự nhiên, số thứ tự hoặc các chữ cái trong bảng chữ cái tiếng Việt & các chữ cái F, J, Z, W ngay sau tên riêng của doanh nghiệp đó;
• Tên riêng của doanh nghiệp đề nghị đăng ký chỉ khác với tên riêng của doanh nghiệp cùng loại đã đăng ký bởi ký hiệu “&”, “.”, “+”, “-“, “_”;
• Tên riêng của doanh nghiệp đề nghị đăng ký chỉ khác với tên riêng của doanh nghiệp cùng loại đã đăng ký bởi từ “tân” ngay trước hoặc “mới” ngay sau hoặc trước tên riêng của doanh nghiệp đã đăng ký;
• Tên riêng của doanh nghiệp đề nghị đăng ký chỉ khác với tên riêng của doanh nghiệp cùng loại đã đăng ký bởi từ “miền Bắc”, “miền Nam”, “miền Trung”, “miền Tây”, “miền Đông” hoặc từ có ý nghĩa tương tự.

Mối liên hệ giữa “tên doanh nghiệp” với “quyền sở hữu công nghiệp”

Pháp luật quy định, không được sử dụng tên thương mại, nhãn hiệu, chỉ dẫn địa lý của tổ chức, cá nhân đã được bảo hộ để cấu thành tên riêng của doanh nghiệp, trừ trường hợp được sự chấp thuận của chủ sở hữu tên thương mại, nhãn hiệu, chỉ dẫn địa lý đó.

Như vậy, chúng ta có thể hiểu rằng, để tránh vi phạm quy định trên, trước khi đặt tên cho doanh nghiệp chúng ta cần tra cứu trước xem tên riêng đó có phải là tên thương mại, nhãn hiệu, chỉ dẫn địa lý đã được đăng ký bảo hộ hay không.

Việc tra cứu có thể được thực hiện thông qua các hình thức sau:

• Tham khảo tên các doanh nghiệp đã đăng ký trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về đăng ký doanh nghiệp để chọn tên doanh nghiệp không trùng hay gây nhầm lẫn;
• Tham khảo các nhãn hiệu, chỉ dẫn địa lý đã đăng ký & được lưu giữ tại Cơ sở dữ liệu về nhãn hiệu & chỉ dẫn địa lý của cơ quan quản lý nhà nước về sở hữu công nghiệp để tránh chọn tên doanh nghiệp xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp.

Xử lý khi tên doanh nghiệp xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp

• Doanh nghiệp phải tự chịu trách nhiệm trước pháp luật nếu đặt tên doanh nghiệp xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp. Trường hợp tên doanh nghiệp xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp thì doanh nghiệp có tên vi phạm phải đăng ký đổi tên.
• Chủ thể quyền sở hữu công nghiệp có quyền đề nghị Phòng đăng ký kinh doanh yêu cầu doanh nghiệp có tên xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp phải thay đổi tên gọi cho phù hợp. Chủ thể quyền sở hữu công nghiệp có nghĩa vụ cung cấp cho Phòng đăng ký kinh doanh các tài liệu cần thiết để chứng minh cho việc xâm phạm.
• Phòng đăng ký kinh doanh ra thông báo yêu cầu doanh nghiệp xâm phạm đổi tên doanh nghiệp khi nhận được thông báo của chủ thể quyền sở hữu công nghiệp về việc quyền sở hữu công nghiệp bị xâm phạm. Kèm theo thông báo của chủ thể quyền sở hữu công nghiệp phải có:

(i) Bản sao hợp lệ văn bản kết luận của cơ quan có thẩm quyền về việc sử dụng tên doanh nghiệp là xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp;

(ii) Bản sao hợp lệ Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu, Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý; bản trích lục Sổ đăng ký quốc gia về nhãn hiệu, chỉ dẫn địa lý được bảo hộ do cơ quan quản lý nhà nước về sở hữu công nghiệp cấp; bản sao hợp lệ Giấy chứng nhận nhãn hiệu đăng ký quốc tế được bảo hộ tại Việt Nam do cơ quan quản lý nhà nước về sở hữu công nghiệp cấp.

• Trong thời hạn 10 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được đầy đủ giấy tờ theo quy nêu trên, Phòng đăng ký kinh doanh ra thông báo yêu cầu doanh nghiệp có tên xâm phạm đổi tên doanh nghiệp & tiến hành thủ tục thay đổi tên trong thời hạn 02 tháng, kể từ ngày ra thông báo. Sau thời hạn trên, nếu doanh nghiệp không thay đổi tên theo yêu cầu, Phòng đăng ký kinh doanh thông báo cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền để xử lý theo quy định của pháp luật về sở hữu trí tuệ.
• Trường hợp cơ quan có thẩm quyền xử lý vi phạm ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính, theo đó áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả là buộc thay đổi tên doanh nghiệp hoặc buộc loại bỏ yếu tố vi phạm trong tên doanh nghiệp nhưng tổ chức, cá nhân vi phạm không thực hiện trong thời hạn do pháp luật quy định thì cơ quan có thẩm quyền xử lý vi phạm thông báo cho Phòng đăng ký kinh doanh để yêu cầu doanh nghiệp báo cáo giải trình. Trường hợp doanh nghiệp không báo cáo, Phòng đăng ký kinh doanh thực hiện thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp.

Tổng hợp (Quỳnh Như)