Theo Steve Blank có 6 loại hình khởi nghiệp sáng tạo riêng biệt dành cho các doanh nhân: startup có khả năng mở rộng (scalable startup), startup có khả năng chuyển nhượng (buyable startup), startup trong công ty lớn (large company), kinh doanh nhỏ (small business startup), khởi nghiệp xã hội (social startup) và kinh doanh theo cá tính hay còn gọi là kinh doanh phong cách sống (lifestyle startup). Sự khác nhau cơ bản giữa các loại hình khởi nghiệp này thể hiện ở các yếu tố: con người, vốn và chiến lược phát triển (dẫn theo Thạch Lê Anh, 2020).

Kinh doanh nhỏ (small business startup):

Các doanh nghiệp nhỏ là cửa hàng tạp hóa, tiệm làm tóc, thợ làm bánh, đại lý du lịch, thợ mộc, thợ điện... Họ là những người tự điều hành công việc kinh doanh của mình để nuôi sống gia đình. Doanh nghiệp kinh doanh nhỏ không được thiết kế để mở rộng quy mô.

Khởi nghiệp xã hội (social startup): Sứ mệnh – Khác biệt

Họ đam mê và được thúc đẩy để tạo ra ảnh hưởng. Tuy nhiên, không giống như các công ty khởi nghiệp có thể mở rộng quy mô, sứ mệnh của họ là biến thế giới thành một nơi tốt đẹp hơn, không phải vì sự giàu có mà vì một ý tưởng.

Kinh doanh phong cách sống (lifestyle startup): Những người tự kinh doanh

Các doanh nhân theo phong cách sống đang sống cuộc sống ưa thích của họ trong khi không làm việc cho ai, ngoài chính họ. Ở Thung lũng Silicon, những chuyên gia như vậy là những lập trình viên tự do hoặc nhà thiết kế web, những người yêu thích công việc của họ, vì đam mê.

Startup có khả năng mở rộng (scalable startup): Sinh ra để trở nên lớn

Google, Uber, Facebook, Twitter chỉ là những ví dụ mới nhất về các công ty khởi nghiệp có thể mở rộng. Ngay từ đầu, những người sáng lập đã tin rằng họ sẽ thay đổi thế giới.

Những công ty khởi nghiệp như vậy thuê những người giỏi nhất và thông minh nhất. Họ luôn tìm kiếm một mô hình kinh doanh có thể lặp lại và mở rộng. Khi họ tìm thấy nó, họ bắt đầu tìm kiếm thêm vốn đầu tư mạo hiểm để thúc đẩy doanh nghiệp của họ. Các công ty khởi nghiệp có khả năng mở rộng thường nhóm lại với nhau trong các cụm đổi mới (Thung lũng Silicon, Thượng Hải, New York, Boston, Israel…).

Startup có khả năng chuyển nhượng (buyable startup): Sinh ra để được mua

Trong 5 năm qua, các công ty khởi nghiệp cung cấp giải pháp ứng dụng web và di động đã được bán cho các công ty lớn hơn. Xu hướng này ngày càng trở nên phổ biến. Mục tiêu của họ không phải là xây dựng một công ty trị giá hàng tỷ đô la, mà là được bán cho một công ty lớn hơn với số tiền kha khá.

Startup trong công ty lớn (large company): Đổi mới hoặc chết

Các công ty lớn có tuổi thọ hữu hạn. Những thay đổi về sở thích của khách hàng, công nghệ mới, vấn đề luật pháp, đối thủ cạnh tranh mới tạo ra áp lực, buộc các công ty lớn phải tạo ra các sản phẩm sáng tạo mới cho khách hàng mới ở các thị trường mới (ví dụ: Google và Android).

CASTI Hub (tổng hợp)