4. Hạn chế khi tính toán chỉ số CPI

• Có sự chênh lệch so với thực tế

Khi một mặt hàng hay dịch vụ nào đó trong giỏ hàng hóa cố định có giá tăng nhanh hơn các mặt hàng khác, người tiêu dùng sẽ có xu hướng chuyển sang sử dụng một mặt hàng khác tương đương nhưng có giá hợp lý hơn. Điều này làm cho chỉ số CPI cao hơn trên thực tế.

• Không thống kê đủ các sản phẩm mới

Vì chỉ sử dụng giỏ hàng hoá cố định nên chỉ số CPI không phản ánh được hết các sản phẩm hàng hóa mới trên thị trường mà người tiêu dùng có thể mua. 

• Không đánh giá được chất lượng hàng hóa

Chỉ số CPI cũng không thể hiện được sự thay đổi trong chất lượng hàng hóa. Chất lượng hàng hoá dịch vụ đều có xu hướng được nâng cao nên CPI cũng phần nào đã phóng đại mức giá.

• Không đánh giá chính xác mức giá tại các vùng miền

Vì không áp dụng theo nhóm dân cư nên chỉ số CPI không thể phản ánh chi tiết chỉ số giá tiêu dùng của thành thị so với nông thôn vốn dĩ có nhiều sự khác biệt.

• Chỉ phản ánh nhu cầu của một nhóm cụ thể

Chỉ số CPI không đưa ra được ước tính chính thức cho một số bộ phận nhỏ trong dân cư mà chỉ phản ánh được một nhóm cụ thể.

5. Ảnh hưởng của chỉ số CPI đối với nền kinh tế

Chỉ số giá tiêu dùng CPI tăng đồng nghĩa giá cả của các mặt hàng tiêu dùng cũng tăng. Điều này có thể nói lên nhiều biến động của nền kinh tế ví dụ như lạm phát do ảnh hưởng của chính sách tiền tệ hay bất kỳ mặt hàng nào đó trong giỏ hàng đang gặp phải khủng hoảng về nguồn cung khiến giá cả tăng vọt, ảnh hưởng đến chỉ số CPI chung,... 

Đối với người tiêu dùng, chỉ số CPI ảnh hưởng trực tiếp đến mức sống, họ có thể chọn tăng giảm nhu cầu và qua đó ảnh hưởng đến nguồn cung, giá cả của hàng hóa sẽ lại tiếp tục bị biến động.

6. Ảnh hưởng của lạm phát đến chỉ số CPI

Chỉ số CPI tăng được cho rằng sẽ xảy ra khi tỷ lệ lạm phát tăng và ngược lại. Khi xảy ra lạm phát, giá trị của đồng tiền giảm, do đó người tiêu dùng sẽ phải bỏ nhiều tiền hơn để mua cùng 1 giỏ hàng hóa như trong quá khứ, dẫn đến chỉ số CPI cũng sẽ tăng theo.

7. Chỉ số CPI tại Việt Nam 2023

CPI bình quân quý II/2023 tăng 2,41% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, các nhóm Nhà ở và vật liệu xây dựng, Giáo dục, Hàng ăn và dịch vụ ăn uống, Đồ uống và thuốc lá,... đều tăng.

Chỉ có 2 nhóm có chỉ số giá giảm so với cùng kỳ năm trước là Bưu chính viễn thông và Giao thông. Bên cạnh đó, giá dầu hỏa giảm 8,94% so với cùng kỳ năm trước; giá xăng dầu trong nước giảm 18,27%, giá gas trong nước giảm 9,99% theo giá thế giới là những yếu tố góp phần kiềm chế tốc độ tăng CPI 6 tháng đầu năm 2023.

8. Câu hỏi thường gặp

Chỉ số CPI tăng có ý nghĩa gì?

Chỉ số CPI tăng thể hiện giá cả đang có xu hướng tăng, người tiêu dùng phải bỏ ra nhiều tiền hơn để sở hữu hàng hóa. Chỉ số giá tiêu dùng CPI tăng cao thể hiện có thể lạm phát đang xảy ra.

Chỉ số CPI cao là tốt hay xấu?

Chỉ số CPI cao hay thấp đều có tác động đến nền kinh tế, vì nó có thể gây ra lạm phát hoặc giảm phát. Để đánh giá chỉ số CPI cao là tốt hay xấu, cần phải dựa vào các kiến thức tài chính, vào đặc thù của nền kinh tế tại thời điểm đó và mức độ gia tăng qua từng kỳ của chỉ số CPI.

CPI tăng thì lạm phát tăng hay giảm?

Chỉ số CPI tăng thì lạm phát tăng, vì khi đó người tiêu dùng phải bỏ ra một số tiền lớn hơn để mua cùng 1 giỏ hàng hóa nhất định, giá trị đồng tiền lúc này sẽ thấp hơn.

Hy vọng qua bài viết trên, mọi người đã hiểu được chỉ số CPI là gì và những ảnh hưởng của nó đến nền kinh tế.

Casti Hub tổng hợp