FESTIVAL KHỞI NGHIỆP 2022: 5 đề xuất tạo "hệ sinh thái đổi mới sáng tạo mở"
Tham luận tại Fesstival Khởi nghiệp 2022, ông Phạm Hồng Quất, Cục trưởng Cục phát triển Thị trường và Doanh nghiệp Khoa học Công nghệ, Bộ KHCN khẳng định, thông qua nhiều đề án đổi mới sáng tạo tiếp thu mô hình vườn ươm của quốc tế, đề án đổi mới sáng tạo nâng cấp mà mở màn là đề án 844 với từ “hệ sinh thái” chính thức xuất hiện từ năm 2016 đã tạo đột phá trong phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo tại Việt Nam.
Ông Phạm Hồng Quất, Cục trưởng Cục phát triển Thị trường và Doanh nghiệp Khoa học Công nghệ, Bộ KHCN.
Theo đó, đề án 844 nhằm vào sự tương tác của các chủ thể khi hỗ trợ startup, tạo ra hiệu quả là hơn 3.000 startup đổi mới sáng tạo theo mô hình mới.
“Chúng ta có hơn 200 quỹ đầu tư, hơn 100 tổ chức về thúc đẩy kinh doanh, hơn 130 trường Đại, Cao đẳng có không gian hỗ trợ đổi mới sáng tạo, tạo ra bức tranh khá đầy đủ cho hệ sinh thái đổi mới sáng tạo tại Việt Nam, gấp hơn nhiều lần so với cách đây 5 năm. Riêng năm 2021, đã có hơn 1,5 tỷ USD gọi vốn vào các starup của Việt Nam trong các lĩnh vực dịch vụ, đặc biệt dịch vụ công nghệ”, ông Phạm Hồng Quất nhấn mạnh.
Cũng theo Cục trưởng Cục phát triển Thị trường và Doanh nghiệp Khoa học Công nghệ, năm 2021 hệ số các thành phố lớn của Việt Nam tăng hạng, hệ số của Việt Nam tăng hạng. Cụ thể, Việt Nam xếp thứ 44 về chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu. Hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam xếp hạng 59/100 quốc gia. Hệ sinh thái TP. HCM tăng 46 bậc, xếp vị trí 179, Hà Nội tăng 5 bậc lên vị trí 191.
Việt Nam được các tổ chức quốc tế đánh giá xếp thứ 3 trong nhóm 3 hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo năng động nhất khu vực Đông Nam Á, chỉ sau Indonesia và Singapore.
“Điều này cũng cho thấy hệ số đổi mới sáng tạo đang tập trung cao ở các thành phố lớn, nơi tập trung các trường đại học, cao đẳng, nơi tập trung các nguồn lực nhân lực, vốn…”, ông Phạm Hồng Quất khẳng định.
Fesstival Khởi nghiệp 2022 do Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp tổ chức ngày 19/1.
Trong bối cảnh đó, Đề án 844 tiếp tục được nâng cấp, thông qua tương tác với các trường, các trung tâm, tổ chức trong nước và quốc tế, các Đại sứ quán,… đã tạo các mạng lưới nhiều hơn nữa, là cầu nối với thị trường quốc tế.
Cục trưởng Cục phát triển Thị trường và Doanh nghiệp Khoa học Công nghệ nhận định, thực tế này cho thấy nhu cầu của các startup. Trước hết là cần cơ chế mới là quan trọng nhất, cơ chế mới cho các mô hình mới. “VCCI cùng với Bộ KHCN là nơi tập hợp từ các sáng kiến công nghệ, chúng ta cần kiến nghị các cơ chế mở đường cho các sáng kiến công nghệ mới”, ông Phạm Hồng Quất nhấn mạnh.
Thứ hai, là mua sắm công. Ông Phạm Hồng Quất khẳng định: Chính phủ phải là nơi đầu tiên sử dụng các sáng kiến công nghệ mới này.
Thứ ba, các nước hiện cho phép sự chuyển dịch giữa các startup - chương trình “startup visa”. Hiện chúng ta cứ 6 tháng phải xin 1 lần, điều này rất khó cho các chuyên gia người nước ngoài tới khởi nghiệp và hỗ trợ khởi nghiệp, trong khi đó nguồn nhân lực là quan trọng để thu hút xây dựng hệ sinh thái.
Thứ tư, là mô hình gọi vốn từ cộng đồng hiện đang phát triển mạnh trên thế giới. Cần tạo điều kiện, có cơ chế cho phép thử nghiệm mô hình này để mọi người dân có thể trở thành nhà đầu tư thiên thần cho startup.
Đề xuất thử nghiệm sàn giao dịch gọi vốn cho các startup không đủ để IPO cũng được đưa ra tại Fesstival Khởi nghiệp 2022.
Thứ năm, đầu tư vốn mồi. Hiện các startup khó gọi vốn, còn các quỹ lại “đóng băng” không giải ngân được. Do đó, ông Phạm Hồng Quất nhấn mạnh các nước trong khu vực đã triển khai các sàn giao dịch gọi vốn cho các startup không đủ để IPO nhằm gọi vốn, chúng ta nên thử nghiệm.
Lấy ví dụ về PG Connect + Develop khi đưa sản phẩm chống lão hoá Olay – sản phẩm của một startup, ra thị trường đã chiếm tới 70% doanh thu của cả tập đoàn, ông Quất khẳng định các ông lớn đang vào cuộc mạnh mẽ đổi mới sáng tạo, tạo điều kiện cho các startup sáng tạo, sử dụng trí tuệ từ bên ngoài cho đổi mới.
Ở Việt Nam, Cục trưởng Cục phát triển Thị trường và Doanh nghiệp Khoa học Công nghệ cho biết, đã manh nha có các startup hoạt động trong các lĩnh vực nông nghiệp, môi trường, người già, trẻ em..., hưng chúng ta đang thiếu hành động mang tính chính thức, để phát động thành “hệ sinh thái đổi mới sáng tạo mở” nơi ươm tạo, thay vì mô hình riêng lẻ hiện nay tại các doanh nghiệp, khu công nghiệp, các trường…
Về quốc tế, ông Phạm Hồng Quất cho biết, vừa qua chúng ta đã kết nối với 21 làng công nghệ nước ngoài, hiệp hội khoa học công nghệ. Bên cạnh đó là các kiều bào nước ngoài hiện rất tiềm năng. Đây là những định hướng mở cần chú ý hơn để tạo đột phá trong năm 2022. Việc thiết lập mạng lưới đổi mới sáng tạo quốc gia trong đó có ba đại diện vùng quan trọng gồm trung tâm Hà Nội – TP Hồ Chí Minh - Đà Nẵng là điểm nhấn kết nối Việt Nam thành một hệ sinh thái.
Bài: THY HẰNG - Ảnh: QUỐC TUẤN (diendandoanhnghiep.vn)
