Cung tiền là một khái niệm quan trọng trong phân tích vĩ mô để đầu tư chứng khoán. Cùng DSC tìm hiểu cung tiền là gì, các yếu tố ảnh hưởng tới cung tiền và tác động tới nền kinh tế trong bài viết dưới đây.

Khái niệm cung tiền

Trong kinh tế học, cung tiền tệ là tổng số tiền mà một quốc gia hoặc khu vực cụ thể đưa vào lưu thông. Cung tiền thường bao gồm tiền mặt, tiền gửi ngân hàng và các tài sản tài chính có thể dễ dàng chuyển đổi thành tiền mặt. Cung tiền có thể ảnh hưởng đến lạm phát và hoạt động kinh tế chung của một quốc gia.

Ai kiểm soát cung tiền?

Ngân hàng Trung ương là cơ quan chịu trách nhiệm kiểm soát cung tiền trong nền kinh tế. Ngân hàng Trung ương có thể sử dụng các công cụ chính sách tiền tệ để tăng hoặc giảm cung tiền, nhằm đạt được các mục tiêu kinh tế vĩ mô, chẳng hạn như ổn định giá cả, tăng trưởng kinh tế và giảm thất nghiệp.

Các công cụ chính sách tiền tệ phổ biến mà Ngân hàng Trung ương sử dụng bao gồm:

• Thay đổi lãi suất: Ngân hàng Trung ương có thể thay đổi lãi suất tái cấp vốn, lãi suất chiết khấu và lãi suất dự trữ bắt buộc để tác động đến lượng tiền cung ứng trong nền kinh tế.
• Mua và bán trái phiếu: Ngân hàng Trung ương có thể mua hoặc bán trái phiếu trên thị trường mở để tăng hoặc giảm cung tiền.
• Thay đổi tỷ lệ dự trữ bắt buộc: Ngân hàng Trung ương có thể thay đổi tỷ lệ dự trữ bắt buộc để tăng hoặc giảm lượng tiền mà các ngân hàng thương mại có thể tạo ra.

Ngoài Ngân hàng Trung ương, các yếu tố khác cũng có thể ảnh hưởng đến cung tiền, chẳng hạn như:

• Hoạt động của hệ thống ngân hàng: Hệ thống ngân hàng có thể tạo ra tiền mới thông qua quá trình cho vay.
• Sự thay đổi trong thói quen chi tiêu của người dân: Nếu người dân tiết kiệm nhiều hơn, cung tiền sẽ giảm.

Ở Việt Nam, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) là cơ quan chịu trách nhiệm kiểm soát cung tiền. NHNN sử dụng các công cụ chính sách tiền tệ để điều tiết cung tiền phù hợp với mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô.

Các loại cung tiền

Cung tiền được phân loại thành nhiều loại khác nhau, dựa trên tính thanh khoản của các tài sản tài chính được sử dụng để tính toán. Các loại cung tiền phổ biến bao gồm:

• M0: Tiền mặt đang lưu hành, bao gồm tiền xu và tiền giấy do Ngân hàng Trung ương phát hành.
• M1: M0 cộng với tiền gửi không kỳ hạn tại ngân hàng thương mại.
• M2: M1 cộng với tiền gửi kỳ hạn tại ngân hàng thương mại.
• M3: M2 cộng với các khoản tiền gửi khác tại ngân hàng thương mại, chẳng hạn như tiền gửi tiết kiệm, tiền gửi tiền gửi có kỳ hạn, chứng chỉ tiền gửi,...

Vai trò của cung tiền đối với nền kinh tế

Cung tiền đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong quá trình quản lý nền kinh tế của một quốc gia. Một trong những yếu tố chủ chốt mà cung tiền ảnh hưởng đến là mức độ lạm phát. Khi cung tiền tăng lên, lượng tiền trong tay người dân và doanh nghiệp cũng gia tăng, từ đó góp phần đẩy giá cả hàng hóa và dịch vụ lên cao, tạo ra áp lực lạm phát. Do đó, việc kiểm soát cung tiền là một trong những biện pháp cơ bản để ngăn chặn hiện tượng lạm phát và duy trì ổn định cho nền kinh tế.

Ngoài ra, cung tiền còn có tác động trực tiếp đến tăng trưởng kinh tế. Khi cung tiền tăng, khả năng chi tiêu của người tiêu dùng và doanh nghiệp cũng tăng lên, từ đó thúc đẩy hoạt động kinh tế. Việc này có thể giúp nền kinh tế phục hồi từ những suy thoái kinh tế, đồng thời tạo ra cơ hội cho sự phát triển và đổi mới.

Cũng liên quan đến tác động lên tăng trưởng, cung tiền còn có thể ảnh hưởng đến lãi suất. Khi Ngân hàng Trung ương tăng cung tiền thông qua các công cụ chính sách tiền tệ, lãi suất thường giảm đi. Điều này có thể kích thích đầu tư và vay mượn, giúp thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, việc duy trì sự cân bằng giữa tăng trưởng và kiểm soát lạm phát là thách thức lớn đối với các quốc gia và Ngân hàng Trung ương.

Các yếu tố ảnh hưởng đến cung tiền

Cung tiền không ngừng chịu ảnh hưởng từ nhiều yếu tố khác nhau. Trong số các yếu tố này, chính sách tiền tệ của Ngân hàng Trung ương đóng vai trò quan trọng trong việc định hình quy mô cung tiền. Bằng cách sử dụng các công cụ chính sách tiền tệ, Ngân hàng Trung ương có thể tăng hoặc giảm cung tiền để kiểm soát lạm phát, duy trì ổn định giá và ổn định tài chính quốc gia.

Ngoài ra, hoạt động của hệ thống ngân hàng cũng đóng góp vào sự biến động của cung tiền. Quá trình cho vay của ngân hàng có thể tạo ra tiền mới, làm tăng cung tiền trong hệ thống. Điều này có thể ảnh hưởng đến tỷ lệ lạm phát và tình hình tài chính nói chung.

Một yếu tố khác có ảnh hưởng lớn đến cung tiền là sự thay đổi trong thói quen chi tiêu của người dân. Nếu người dân tăng cường tiết kiệm và giảm tiêu dùng, cung tiền có thể giảm xuống do yêu cầu tiền mặt ít hơn. Ngược lại, nếu chi tiêu tăng cao, cung tiền có thể tăng lên do nhu cầu tiền mặt gia tăng.

Kết luận

Cung tiền là một khái niệm quan trọng trong kinh tế vĩ mô. Việc hiểu rõ các khái niệm và tác động của cung tiền có thể giúp chúng ta hiểu rõ hơn về nền kinh tế và đưa ra các quyết định đầu tư sáng suốt.

Casti Hub tổng hợp