1. Phân loại theo giai đoạn

HST KN&ĐMST liên tục phát triển qua các giai đoạn khác nhau. Trong Bảng xếp hạng Hệ sinh thái Khởi nghiệp Toàn cầu 2015, mô hình Chu trình HST KN&ĐMST bao gồm các giai đoạn sau đây (Herrmann et al. 2015):

• HST Mới nổi: Giai đoạn đầu này của HST KN&ĐMST bắt đầu “khi một địa phương tập hợp hoặc ráp nối các nguồn lực cần thiết cho một HST KN&ĐMST ra đời”. HST trong giai đoạn này thường tăng trường chậm và thường thiếu nhiều yếu tố quan trọng như vốn mạo hiểm, nhà cung cấp dịch vụ, các nhà đầu tư theo giai đoạn và các cố vấn cũng như các chính sách thân thiện cho KN&ĐMST. Theo mô hình này, cách tốt nhất để hỗ trợ HST thời kỳ này là “thúc đẩy một cộng đồng doanh nghiệp sôi động và nuôi dưỡng cộng đồng ấy với nhiều loại sự kiện khác nhau” nhằm xúc tác cho việc phối hợp trực tiếp giữa các thành viên trong cộng đồng.
• HST Kích hoạt: HST trong giai đoạn phát triển này có nhiều yếu tố để thành công nhất. HST điển hình trong giai đoạn này áp dụng các quy trình “Bắt kịp tăng trưởng”, ví dụ như áp dụng các thông lệ tốt nhất từ các HST thành công khác.
• HST Hội nhập: Các HST trong giai đoạn này thường tăng trưởng không tự nhiên vì chỉ tập trung vào thu hút các nguồn lực từ khu vực và từ nền kinh tế toàn cầu, thông qua các câu chuyện thành công và các lần thoái vốn lớn. Theo tác giả của các mô hình này, “thoái vốn là chỉ số đánh giá hoạt động quan trọng cần có cho một HST KN&ĐMST muốn thu hút các nhân tố và nguồn lực lớn để tăng trưởng trong giai đoạn hội nhập”. HST trong giai đoạn này thường cạnh tranh trực tiếp với các HST khác có cùng nguồn lực. Điều này có nghĩa là tại hầu hết các nước có thể chỉ có dư địa cho chỉ một hoặc hai HST phát triển nhanh. Nếu một HST trở nên hấp dẫn ở quy mô quốc tế, thì thách thức chính sẽ là chuyển sang thu hút và hỗ trợ cho dòng nhân tài chảy vào (ví dụ như các chính sách về nhập cư và chính sách về nhà cửa).
• HST Chín muồi: Đến một lúc nào đó, HST sẽ vượt qua giới hạn các nguồn lực của mình và bước vào giai đoạn tăng trưởng chậm hơn. Trong giai đoạn này HST sẽ tập trung vào củng cố các liên kết quốc gia và quốc tế của mình, xác định các làn sóng sáng tạo mới và tạo sự khác biệt cho mình so với các đối thủ cạnh tranh khác.

2. Phân loại theo cấp độ

Theo Bộ Khoa học và Công nghệ (2017), thực trạng của HST KN&ĐMST được đánh giá dựa theo 5 tiêu chí: Chính phủ và môi trường pháp lý; Nguồn nhân lực; Mật độ; Văn hoá và Vốn đầu tư. Dựa trên mức độ của 5 tiêu chí trên, HST KN&ĐMST được chia làm 7 cấp độ như sau:

• Cấp độ 1: Hệ sinh thái mới hình thành:

• Nhân lực:

• Nhân lực có sẵn nhưng khó phát hiện: Hơn 50% số người tại các sự kiện liên quan đến khởi nghiệp là người mới;
• Các cộng đồng chuyên môn: Có nhiều nhóm chuyên môn chưa hợp tác với nhau một cách hiệu quả;
• Nhu cầu tăng tính đa dạng: Các nguồn nhân lực thường thiếu đa dạng do tính chuyên môn cao.

• Chính phủ và môi trường pháp lý:

• Nhiều rào cản và thách thức cho doanh nhân: quá trình thành lập hoặc chấm dứt doanh nghiệp thường phức tạp;
• Hoạt động phát triển kinh tế tập trung vào doanh nghiệp nhỏ.

• Mật độ:

• Quán cafe địa phương;
• Địa điểm tổ chức sự kiện mặc định;
• Người có ảnh hưởng tới cộng đồng;
• Không gian làm việc chung.

• Văn hóa:

• Giao lưu với các nhóm đang quan tâm với ít nhất 30 người mỗi nhóm (doanh nhân, kỹ sư công nghệ, nhà phát triển);
• Các sự kiện được tổ chức về giáo dục và xây dựng cộng đồng.

• Vốn đầu tư:

• Các startups đã có vốn nhưng khó xác định (ít nhất 2 startups);
• Vốn được hỗ trợ chủ yếu từ gia đình và bạn bè.

Còn tiếp…

Casti Hub tổng hợp