Đơn vị hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo – đặc biệt trung tâm ươm tạo và tăng tốc kinh doanh – hẳn nhiên muốn phát triển mạng lưới cố vấn khởi nghiệp và bồi dưỡng năng lực cung cấp dịch vụ cố vấn khởi nghiệp như một lợi thế cạnh tranh. Phát triển mạng lưới cố vấn khởi nghiệp, cũng giống như quá trình thực hành cố vấn khởi nghiệp, cần thời gian và sự kiên trì bền bỉ để đạt tới thành tựu. Phát triển một cộng đồng cố vấn khởi nghiệp không đơn thuần là cung cấp một dịch vụ hỗ trợ, cho dù dịch vụ này có tác động ảnh hưởng rất lớn. Đây là công việc gieo hạt mầm giá trị văn hóa về niềm tin vào việc cần thiết phải làm những việc tốt đẹp cho cộng đồng. Để rồi tiếp theo đó, thực hiện một việc tốt sẽ dẫn tới một việc tốt khác.

Trở ngại đầu tiên các đơn vị thường nghĩ tới khi bắt đầu xây dựng mạng lưới cố vấn khởi nghiệp là mời các doanh nhân – những người rất bận rộn – tham gia. Kinh nghiệm từ triển khai thực tế ghi nhận rằng: rất hiếm khi lời mời tham gia làm cố vấn khởi nghiệp nhận được câu trả lời “không.” Thay vào đó, người được mời có những băn khoăn cần giải đáp.

Vì sao chưa nhận lời làm cố vấn khởi nghiệp?

“Tôi không có đủ thời gian” là băn khoăn dễ gặp nhất. Quả thực mỗi ngày chỉ có 24 tiếng và công việc luôn bận rộn và dồn dập. Thực khó để tìm ra khoảng thời gian làm việc cùng các nhà sáng lập trẻ tuổi. Hãy chậm lại một giây. Thực sự thì người cố vấn khởi nghiệp sẽ cần dành bao nhiêu thời gian cho một chương trình cố vấn dài 12 tháng với yêu cầu dành 2 tiếng mỗi tháng để trao đổi? Tổng cộng là 24 tiếng, tức một ngày. Trong 365 ngày làm việc bận rộn, người cố vấn khởi nghiệp có quyền dành cho mình chỉ 01 ngày để tận hưởng cảm giác thú vị khi trò chuyện cùng một nhà sáng lập đầy năng lượng sáng tạo và quyết tâm chinh phục thị trường.

“Tôi chỉ giỏi trong lĩnh vực chuyên môn của mình” và vì thế nên e ngại sẽ không giúp được gì nhiều. Quả đúng vậy, bởi người cố vấn khởi nghiệp giỏi trong lĩnh vực chuyên môn cụ thể nên lời mời được chuyển tới. Chỉ có điều, người khởi nghiệp không chỉ mong chờ ở vị cố vấn của mình những hiểu biết chuyên môn mà còn cả sự trải nghiệm và khôn ngoan. Công việc của người cố vấn khởi nghiệp không phải là trả lời câu hỏi và giải quyết vấn đề. Người cố vấn xây dựng năng lực giải quyết vấn đề cho người khởi nghiệp, dẫn dắt người khởi nghiệp tự tìm ra câu trả lời cho câu hỏi của mình. Làm việc cùng người khởi nghiệp cũng là cơ hội để vị cố vấn trở nên giỏi hơn bên ngoài lĩnh vực chuyên môn của mình.

“Tôi không thể nhận trách nhiệm về kết quả kinh doanh của người khởi nghiệp được cố vấn.” Chắc chắn là như vậy. Câu trả lời và quyết định luôn thuộc về người khởi nghiệp, cho dù vị cố vấn có tận tụy và nhiệt thành tới đâu.

Khi những băn khoăn đã được giải quyết, lời mời tham gia chương trình cố vấn khởi nghiệp càng thêm thuyết phục với những lợi ích cụ thể dành cho người cố vấn.

Các đơn vị hỗ trợ làm gì để duy trì quan hệ cố vấn khởi nghiệp lâu dài?

Có được sự đồng ý tham gia các hoạt động cố vấn khởi nghiệp là cỗ xe đã khởi động thành công. Công việc tiếp theo của các đơn vị hỗ trợ khởi nghiệp là hỗ trợ quá trình tương tác và trao đổi giữa cố vấn và người khởi nghiệp để cỗ xe không ngừng chuyển động về phía trước.

Điều rất quan trọng là không để thời gian làm việc sử dụng trong quan hệ cố vấn khởi nghiệp bị lãng phí. Muốn vậy, các đơn vị hỗ trợ rất cần có nhân sự chuyên trách điều phối và sắp xếp từng buổi làm việc buổi làm việc giữa cố vấn và người khởi nghiệp.

Ở những buổi làm việc đầu tiên, đơn vị hỗ trợ cung cấp thông tin giới thiệu và kỳ vọng của cả cố vấn và người khởi nghiệp. Những tài liệu này giúp các cố vấn và người khởi nghiệp sớm xác định có phù hợp để làm việc lâu dài cùng nhau hay không. Kết quả sau từng lần làm việc, trong đó cần thiết nhất là những cam kết công việc cần hoàn thành trước lần làm việc tiếp theo, được người điều phối/quản lý chương trình cố vấn khởi nghiệp ghi nhận và đôn đốc thực thi.

Người điều phối chương trình cũng luôn sẵn sàng tìm kiếm nguồn lực hỗ trợ cho cố vấn và người khởi nghiệp giải quyết những vấn đề và tình huống cụ thể. Chẳng hạn như giúp người khởi nghiệp tham dự khóa đào tạo ngắn hạn để bổ sung phần kiến thức còn thiếu được xác định trong trao đổi với cố vấn khởi nghiệp nhưng cố vấn không có chuyên môn về lĩnh vực đó.

Công việc quan trọng sau cùng mà đơn vị hỗ trợ khởi nghiệp cần dành nguồn lực là gây dựng và chăm sóc cộng đồng các cố vấn và người khởi nghiệp đã từng tham gia và sử dụng dịch vụ cố vấn khởi nghiệp. Những hoạt động sinh hoạt cộng đồng và sự kiện kết nối, giao lưu, ghi nhận đóng góp, chia sẻ trải nghiệm.. không chỉ tạo sự gắn bó giữa cố vấn và người khởi nghiệp với đơn vị/chương trình hỗ trợ mà còn là cơ hội để các cố vấn và người khởi nghiệp mở rộng quan hệ kinh doanh, tìm thấy cơ hội hợp tác cho mình.

Không nổi bật trong hệ sinh thái khởi nghiệp - đổi mới sáng tạo như các nhà đầu tư, trung tâm ươm tạo hay trung tâm tăng tốc kinh doanh, nhưng người cố vấn khởi nghiệp luôn hiện diện và đồng hành cùng người khởi nghiệp – dù là khi còn đang ấp ủ ý tưởng, hay lúc phát triển sản phẩm mẫu thích ứng với đòi hỏi của thị trường, hoặc khi gọi vốn đầu tư để mở rộng kinh doanh. Quan hệ cố vấn tự nguyện, hướng tới việc xây dựng năng lực lãnh đạo và giải quyết cho những thế hệ khởi nghiệp mới không những đóng góp thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững mà còn đặt hạt mầm cho giá trị văn hóa thực thi những điều đúng đắn để xây dựng cộng đồng và xã hội ngày một tốt đẹp hơn.

Casti Hub tổng hợp